Mariëtte Wolf – Het geheim van De Telegraaf. Geschiedenis van een krant. ISBN 978-90-8506-765-8, 565 pagina’s, € 39,95. Amsterdam: Boom 2009.
De geschiedenis van de grootste krant van Nederland in een kloek boek, geschreven door de mediahistoricus Mariëtte Wolf, oud-directeur van het Persmuseum. U leest over het allereerste begin. Jonkheer Henry Tindal stichtte de Telegraaf op in 1893 om de alleenheerschappij van het Algemeen Handelsblad te doorbreken. Oorspronkelijk was De Telegraaf een politiek zeer vooruitstrevende krant voor de Amsterdamse elite. Maar toen al was het een sensatiekrant. Vanaf de jaren twintig van de vorige eeuw richt de steeds conservatievere krant zich op de massa. Interessant is te lezen dat de directie na de capitulatie op 15 mei 1940 besloot de verschijning te staken. Kort daarna komt de krant echter weer uit om confiscatie van de persen door de bezetters te voorkomen. Echter wel ‘onder controle van den Duitschen militairen bevelhebber in Nederland’. Redacteur Mr. G.B.J. Hiltermann, na de oorlog bekend als eigenaar-directeur van het opinieblad de Haagse Post en jarenlang radiocommentator voor de AVRO van De Toestand in de Wereld blijkt uitgesproken pro-Duits te zijn geweest. In 1942 wordt de SS-er Hakkie Holdert, zoon van de eigenaar, directeur. In oktober 1944 valt de krant definitief in handen van de nazi’s. De auteur nuanceert overigens het imago van De Telegraaf als een bij uitstek collaborerende krant, althans tot oktober 1944. Ze legt uit waarom de krant uiteindelijk pas weer in september 1949 mag verschijnen. Daarna volgt een gestage opmars met als journalistieke hoogtepunten onder andere de eerste foto van Beatrix en Claus in 1962, het wereldkampioenschap voetbal in 1974 en de polarisatie tussen Den Uyl, Van Agt en Wiegel, waarbij de Telegraaf enthousiast Wiegel hielp met ‘kabinetje pesten’. Ik mis hierbij wel de historische foto van het etentje van Wiegel en Van Agt, waarmee de kabinetsformatie van 1977 een dramatische wending kreeg.
Het boek is prachtig in krantenstijl, dus in kolommen opgemaakt. Veel illustraties, foto’s en cartoons, zijn overgenomen uit de oorspronkelijke kranten. Veel volledig afgedrukte krantenpagina’s geven een schitterend tijdsbeeld.
Voor- en tegenstanders van De Telegraaf (ik herinner me een discussie met een oude tante. ‘Kind, het is waar, want het staat in de krant’. ‘Nee tante, niet in de krant, maar in De Telegraaf, dus het is niet waar’) ze zijn er nog steeds, zullen in dit aantrekkelijke boek veel van hun gading vinden.
Dit boek is eveneens besproken in de rubriek Puur Cultuur op MeerRadio, woensdag 4 november 2009.