Mart Smeets – De Lance-factor. ISBN 978-90-468-1067-5, 256 pagina’s, € 14,95, ebook € 10,95. Amsterdam: Nieuw Amsterdam, 2011.
In dit boek blikt Mart Smeets terug op het wielerleven van de zevenvoudige Tour de France winnaar Lance Armstrong, die hij vele keren heeft gesproken. Tussen de regels door proef je als lezer de fascinatie van Smeets voor het fenomeen Armstrong en een soort afstandelijke bewondering. Ook de steeds weer opduikende dopingverhalen komen aan de orde. Smeets wordt er nogal eens van beschuldigd de kool en de geit te willen sparen, maar hij huldigt mijns inziens terecht het standpunt dat Armstrong onschuldig is zo lang het tegendeel niet is bewezen. Voor dit boek heeft de auteur, na een verslag van een bezoek aan Armstrong in 1993, gekozen voor een thematische indeling. Elk volgende hoofdstuk begint met: Lance Armstrong en… Dan komt het onderwerp in relatie met de sportman: De Olympische Spelen, de Tour van 2000, zijn vrouwen (kort, want Smeets houdt niet van roddelen), zijn ploegleider, de Tour van 2006, Nike, zijn persoonlijke vrienden, zijn goede doelen en nog veel meer. Zo krijg je een gedetailleerd en genuanceerd beeld van deze intrigerende sportman. Naar mijn smaak wel een beetje te gedetailleerd. Van talloze personen wordt een portret geschetst: wielrenners, ploegleider en vele anderen met wie Lance Armstrong in contact kwam. Het boek had er niet slechter van geworden als Smeets niet gestreefd had naar volledigheid en wat selectiever was geweest. Maar wie daarop let is misschien een kniesoor, want er staat voor de liefhebbers veel lezenswaardigs in dit boek. Voor mij is het absolute hoogtepunt het ontroerende verhaal over Lance’s bezoek aan een aantal kankerpatiënten in Rotterdam aan de vooravond van de daar startende Tour van 2010.
Dit boek is een knappe poging tot duiding van het raadsel Armstrong. Ik heb het met grote interesse gelezen. Alleen weet ik nog steeds niet precies wat de Lance-factor precies is. Smeets noemt dit begrip regelmatig, maar hij waagt zich niet aan een definitie. Misschien is dat ook niet nodig.
Dit boek is tevens uitgebreid besproken in de boekenrubriek LeesKost van het programma PuurCultuur op MeerRadio (woensdag 7 september 2011).