Henk Langenberg en Maarten van Laarhoven – In Gods naam. De affaire Joep Haffmans. Een onthutsend beeld van de katholieke kerk en haar leiders. ISBN 978-90-488-0929-5, 288 pagina’s, € 17,90. Amsterdam: Carrera 2011.
Een verbijsterend boek over katholiek Limburg sinds Gijsen.
Met de komst van de rechtzinnige Jo Gijsen in 1972 als bisschop van Roermond ging er een kille wind door het bisdom waaien. De gematigd progressieve koers werd onmiddellijk teruggedraaid en Gijsen begint direct met het benoemen van vertrouwelingen op sleutelposten. De bisschop start in 1973 zijn een seminarie in Rolduc om zijn eigen kader op te kunnen leiden. Hij eist van hen absolute gehoorzaamheid, althans in kerkelijke zaken. Hun handel en wandel op seksueel en op financieel gebied lijkt de bisschop minder te interesseren. Zo had de biseksuele Joep Haffmans op de Hogeschool voor Theologie en Pastoraat (HTP) te Heerlen, die hij verliet voor Rolduc een vaste relatie met een medestudent en verder ‘zo veel relaties met vrouwen en mannen, dat de verbijsterde http’ers de tel volledig kwijt zijn. Haffmans behoort tot de eerste Rolduciens, die in 1974 tot priester worden gewijd.
Het boek gaat voor het grootste deel over de turbulente levenswandel van deze Haffmans, die ondanks zijn libertijnse levensstijl zonder diploma (hij zou zich later ten onrechte voor doctorandus uitgeven) tot priester wordt gewijd, want voor Gijsen telt alleen maar loyaliteit. Haffmans maakt deel uit van een groep vertrouwelingen, die Gijsen steunen in zijn strijd tegen de kritische en vooruitstrevende geesten in zijn bisdom. (Een aantal van deze vertrouwelingen zouden later via hun relaties in het Vaticaan Bisschop Gijsen ten val brengen.) Haffmans wordt in 1984 benoemd tot deken van Gulpen en weet in die functie zo gemakkelijk aan geld te komen dat hij een zeer riant leven lijdt met drank, spijs en vrouwen. Zijn klerikale vriendjes mogen er bij tijd en wijle in meedelen. Met de Hongaarse Elvira Herczeg, een vrouw die steeds weer op ‘foute’ mannen weet te vallen, begint Haffmans een langdurige verhouding.
Uiteindelijk werkt Haffmans zich steeds meer in de nesten. Het bisdom, onder Gijsens wankelmoedige opvolger Mgr. Frans Wierz, laat hem vallen en hij wordt verdacht van het verduisteren van 1,8 miljoen Euro uit de armenkas van zijn parochie. Eenzaam overlijdt hij in 2007 op 64-jarige le4eftijd aan een acute hartstilstand.
De auteurs, twee onderzoeksjournalisten hebben in kerkelijk Limburg een beerput opengetrokken. Practice what you preach gold kennelijk niet voor een aanzienlijk deel van de geestelijkheid. De leiding van het bisdom vond en vind dat kennelijk minder van belang dan gehoorzaamheid en loyaliteit aan het episcopaat. Geen wonder dat velen hun geloof hebben verloren en dat een groot aantal van de overgebleven gelovigen weinig meer te zoeken heeft bij het bisdom.
Dit boek is tevens besproken in de boekenrubriek LeesKost van het programma PuurCultuur op MeerRadio (woensdag 8 februari 2012).