Terry Hayes – Ik ben Pelgrim. ISBN 978-90-229-9713-0, 735 pagina’s, € 19,95. Utrecht: A.W. Bruna Uitgevers, 2014.
Gedetailleerde en meeslepende thriller
Ik ben Pelgrim is het debuut van de Terry Hayes. De voormalige scriptschrijver (18 films en series) begint zijn schrijverscarrière ijzersterk. Deze zeer omvangrijke thriller is niet alleen grondig gedocumenteerd, maar ook bladzijdenlang bloedstollend spannend. Soms snoeihard en gruwelijk, maar ook warm en menselijk. Het verhaal speelt zich af op zeer verschillende locaties: van het Oval Office tot aan het hof van de koning van Saoedie Arabië. De thriller is daarmee ook nog eens heel informatief.
Na nine-eleven wordt de VS weer bedreigd door een actie van een extreme moslim. Het gaat om een zeer goed voorbereide actie die heel veel slachtoffers gaat eisen. Eén van de hoofdpersonen, Ben Bradley, heeft nine-eleven, de aanslag op de wolkenkrabbers meegemaakt. Hij was in één van de torens toen die werd geraakt en hij redde verscheidene slachtoffers. Zelf werd hij zwaar gewond. Hij is de sympathieke helper naast de keiharde en meedogenloze hoofdpersoon.
In de thriller is sprake van twee verhaallijnen. Aan de ene kant volgen we de ‘ik’, een Amerikaanse geheimagent met de codenaam Pelgrim en aan de andere kant de ‘hij’, een Saraceen, de extreme moslim die een terreuractie voorbereidt. Als lezer volgen we hen minitieus. De grote vraag: gaat deze actie lukken? Deze wordt aan het eind van het boek beantwoord in een zeer spannende en gewelddadige climax.
De Pelgrim behoort tot een speciale groep van de CIA. Net als James Bond heeft hij een licence to kill. Ze noemen hem de cowboy van de dienst. Als lezer krijg je inzicht in de manier waarop de CIA zijn agenten recruteert en opleidt. We zijn getuige van enkele keiharde operaties van de dienst: als daar iets van waar is, dan is dat onthutsend. Terry Hayes schrijft op een manier alsof het allemaal echt is. Het lijkt goed gedocumenteerd en betrouwbaar.
De Saraceen, een moslim die vecht tegen de christenen, is geboren in Saoedi Arabië. Hij maakt mee dat zijn vader om een onduidelijke reden onthoofd wordt. Het gezin vlucht naar Bahrein. De zoon vertrekt al snel naar Pakistan en studeert in Karachi. Overdag volgt hij (met Amerikaans ontwikkelingsgeld!) een opleiding voor arts en ’s avonds wordt hij opgeleid en getraind als moedjahedin, moslimstrijder. Negen jaar vecht hij in Afghanistan tegen de Russen. Daarna begint hij in z’n eentje aan zijn actie te tegen de grote westerse vijand: de Verenigde Staten.
Het is heel interessant om over de moslimwereld te lezen. De verschillen tussen Saoedie Arabië en Bahrein. De zussen en de moeder van de Saracenen veranderen in Bahrein in moderne, tolerante moslima’s. De sluiers gaan af, de vrouwen kunnen voor het eerst zelfstandig de straat op en moeder kiest een baan. Zij is het voorbeeld van de moderne moslimvrouw. Haar dochters houdt ze voor: de enige trap naar de hemel is die je zelf op aarde hebt gebouwd. Allemaal ontwikkelingen die een gruwel zijn voor de zoon en broer, de Saraceen. Hij vertegenwoordigt de extreme kant van de Islam. Hij is een zeer vrome moslim en vanuit het geloof in Allah neemt hij deel aan de jihad.
Voor sommigen erg vertragend, maar wat mij betreft juist intrigerend, is het voorbereidende werk voor de terreuractie van de Saraceen. Dit wordt tot in de kleinste details beschreven. Ik moest in dit verband wel eens denken aan De dag van de Jakhals, een thriller waarin een huurmoordenaar heel zorgvuldig een aanslag op de Franse president Charles de Gaulle voorbereidt.
Deze thriller heeft veel te bieden. Voor sommigen zal al de informatie over de CIA en de Arabische wereld wat te veel zijn. Toch is de context altijd spannend.
Opvallend is dat beide hoofdpersonen echte einzelgängers zijn. Ze opereren meestal alleen, van relaties is geen sprake. In de meeste moderne thrillers gaat het om een mix van geweld en seks, maar daarvan is in deze roman geen sprake.
Een ijzersterk debuut van Terry Hayes. Een thriller die tegelijkertijd heel spannend, maar aan de andere kant heel informatief en geloofwaardig is.
Dit boek is tevens op woensdag 2 april 2014 besproken in het programma Puur Cultuur op MeerRadio. Het geluidsbestand staat hieronder, gevolgd door een aankondiging van een evenement.