John Williams – Augustus. Vertaald uit het Amerikaans (Augustus) door Edzard Krol. ISBN 978-90-488-2060-3, 430 pagina’s, € 19,95. Amsterdam: Lebowski 2014, inmiddels vierde druk.
‘Meerstemmige roman’ over het leven van Rome’s eerste keizer.
Vorig jaar ontdekte ik, net als vele mensen, John Williams bij het lezen van het boek Stoner. Na Butchers crossing is nu een derde boek van zijn hand in het Nederlands uitgegeven: Augustus. Het boek verscheen in al 1972 in het Amerikaans.
Het boek vertelt het verhaal van Gaius Octavius, die later als keizer de eretitel Augustus krijgt. Een bekend verhaal, maar op een zeer bijzondere manier verteld. Gaius Octavius is een achterneef van Julius Caesar. Na de dood van zijn vader wordt hij door familieleden opgevoed. Omdat Julius Caesar geen wettige zonen heeft, neemt hij Octavius onder zijn vleugels en bestempelt hem als zijn opvolger. En zo belandt de jonge Octavius in het centrum van de macht, waar corruptie, verraad en politieke spelletjes aan de orde van de dag zijn.
Nadat Caesar wordt vermoord zint Octavius op een manier om de macht in Rome veilig te stellen, samen met zijn vrienden Salvidienus Rufus, Marcus Agrippa en Maecenas. We lezen hoe hij het politieke spel op een zeer slimme en geraffineerde manier speelt en uiteindelijk de eerste echte keizer van Rome wordt.
Bijzonder aan dit boek is dat het geschreven is in briefvorm. ‘Stuur de jongen naar Apollonia’. De openingszinnen van het boek zetten direct de toon. Julius Caesar is hier aan het woord. En zo hebben alle personages in het boek hun eigen toon en stijl. Subliem geschreven! De personages komen tot leven en emoties springen van de bladzijden af. Juist door de zo persoonlijke gekozen vorm voor het vertellen dit verhaal vergeet je dat het 2000 jaar geleden speelt.
Naast brieven lezen we ook gefingeerde dagboekaantekeningen, memoires en reisverslagen van historische figuren als Marcus Antonius en de dichter Cicero, maar ook van bijvoorbeeld een eenvoudige soldaat.
Naast de grote, bekende geschiedenis spelen allemaal kleine verhalen. Ik was geïntrigeerd door de brieven van Julia, de dochter van Augustus. Zij bevindt zich in ballingschap in Pandateria (een eiland voor de westkust van Italië) en schrijft prachtige melancholische brieven. Naast deze brieven zijn er ook fragmenten uit de tijd voor haar ballingschap en al puzzelend kom je er achter wat er is gebeurd. Eerst was zij nog het lievelingetje van Augustus, maar uiteindelijk liet hij haar verbannen.
Ik moet toegeven dat het bij mij even duurde voordat ik ‘in’ het boek zat, maar dat komt meer doordat ik even moet wennen aan de vele namen en personages en aan de vorm waarin het boek geschreven is. Na de eerste 50 pagina’s begon voor mij het verhaal te leven en liet het me niet meer los. De vorm en schrijfstijl zijn uniek. Een briefroman met zo veel verschillende ‘schrijvers’ zou rommelig en onsamenhangend kunnen worden, maar de kwaliteiten van John Williams zorgen juist voor het tegendeel.
Ik blijf mij er over verbazen waarom het zo lang heeft geduurd dat wij deze schrijver In Nederland hebben ontdekt, maar ik ben wederom zeer dankbaar dat we hem alsnog hebben leren kennen.
Williams heeft op een knappe manier Augustus weer tot leven gebracht. Faction van de bovenste plank.