Mart Smeets – Commentator. ISBN 978-94-91567-82-7, 256 pagina’s, € 14,95. Amsterdam: De Kring 2014.
Smeets over wat hem bezighield tijdens de sportzomer van 2014.
Mart Smeets was van plan de afgelopen zomer aan het boek Mijn Amerika te werken. Op veler verzoek besloot hij echter toch maar weer eerst een boek over de sportzomer te schrijven en daarbij vooral de verhalen achter de nieuwsfeiten te gaan zoeken.
Het is weer een typisch Smeetsboek geworden. Licht ironisch en met relatief veel aandacht voor in Nederland minder bekende sporten en sporters. Elke dag wordt één item behandeld waarmee Smeets op dat moment mee bezig was of wat zijn aandacht trok. Hij begon, na het woord vooraf en de introductie, op dinsdag 10 juni, met Michael van Praag en sloot af op zondag 28 september met een overzicht van de wereldkampioenschappen wielrennen die hij meemaakte.
Het Wereldkampioenschap Voetbal in Brazilië krijgt wel enige, maar niet al te veel aandacht. Terecht is Smeets’ oordeel over het bijten van Luis Suárez (Uruguay) vernietigend: ‘Een ander bijten hoort niet. Punt uit’. Smeets vond Nigel de Jong dé sleutelspeler van Oranje. Uw recensent vond het een mooi stukje, maar kiest zelf voor Dirk Kuyt. Smeets mijmert over het falen van de Afrikaanse landen op grote toernooien. Maakte Robben een ‘fopduik’ (Schwalbe) tegen tegen Mexico? Als dat zo was, hoe legt hij dat later aan zijn kleinkind uit?
Als het WK over is laat Smeets de statistieken spelen met alle mogelijke wetenswaardigheden. Ook bondscoach Louis van Gaal blijft niet onbesproken. Tijdens het WK overleed Alfredo di Stéfano, de ‘blonde pijl’, een van de beste voetballers ter wereld en Smeets herdenkt hem op een passende manier. Echt scherp wordt hij terecht als hij over de ‘klokjes’ van ruim € 20.000 schrijft, die de voetbalbobo’s in Brazilië kregen. Hij laat zien hoe met name Feyenoord het slachtoffer is geworden van het Nederlandse WK-succes en prijst coach Fred Rutten voor diens nuchterheid.
Smeets’ hart ligt echter vooral bij basketbal, de sport die hij ooit zelf op topniveau beoefende en bij de sporten ‘van’ zijn kinderen honkbal en hockey en hij laat zijn lezers volop meedelen in zijn fenomenale kennis. Ook van roeien en atletiek houdt hij en hij weet er veel van.
Wie wat meer wil weten over tattoos bij de beoefenaars van verschillende sporten wordt door Smeets op zijn wenken bediend. Een intrigerend artikel.
Sommige stukjes zijn pareltjes, zoals die over de zwemmers Femke Heemskerk en Sebastiaan Verschuren, toptennissers Andy Murray en Roger Federer, hardloopster Sifan Hassan en atlete Dafne Schippers. Je krijgt een brok in de keel als je leest wat Mart schrijft over het overlijden van de moeder van zijn oud-collega Gerrit Solleveld.
Het programma De Avondetappe is zo nu en dan onderwerp van een beschouwing, evenals de Tour de France zelf. Is dit het definitief afscheid van het programma en van de Tour (Helaas heeft de NOS zojuist bekendgemaakt dat men inderdaad met de Avondetappe stopt)? Het stukje over Marts vertrek uit Parijs ademt nostalgie en triestheid.
‘Trotse opa’ Smeets is inmiddels de pensioengerechtigde leeftijd gepasseerd, maar ervaart dit eerder als een gedwongen afscheid van het werk dat hij zo graag deed en waartoe hij zichzelf nog best in staat acht, dan als een voorrecht. Inmiddels is hij niet meer in vaste dienst bij de NOS, maar werkt hij als freelancer. Maar elk nadeel heeft zijn voordeel. Smeets sluit zijn boek af met: ‘De rest van mijn leven gaat er heus nog wel prettig uitzien, denk ik. Vrijheid en onafhankelijkheid is wat ik werkelijk wil, en die heb ik vanaf nu meer dan ooit’. Misschien kan hij nu gauw aan Mijn Amerika beginnen. Ik kijk er naar uit.
Voor wie van Smeets houdt, en dat zijn er nog steeds velen, een must.
Het boek is tevens op woensdag 7 januari 2015 besproken in het programma Puur Cultuur van MeerRadio. Het geluidsbestand staat hieronder.