Andreas Oosthoek – Het relaas van Solle. ISBN 978-90-5936-569-8, 220 pagina’s, € 19,90. Amsterdam: Cossee 2015.
Romantisch en poëtisch verhaal van een grote liefde tussen twee Zeeuwse jongens. Het verhaal speelt zich af in Zuid-Beveland en Parijs.
Het boek heeft een bijzondere ontstaansgeschiedenis. Andreas Oosthoek had 40 jaar geleden een liefdesrelatie met een jongen. Deze overleed aan een toen nog onbekende ziekte. Als verwerking van dit verlies schreef hij een verhaal over deze jongen. De personen over wie hij schreef waren geconstrueerde personen. Toen het verhaal af was verdween het in een koffer. Dertig jaar geleden kwam het bij een verhuizing tevoorschijn. Oosthoek schreef er nog een aantal hoofdstukken bij, maar nog steeds had hij niet de behoefte het boek uit te geven.
Vorig jaar werd een bundel verhalen samengesteld van Zeeuwse schrijvers: Zondig in Zeeland (zie https://www.leeskost.nl/?p=2223). Oosthoek besloot een bijdrage in te leveren: Het katijf van Solle, een gedeelte van zijn manuscript. Pas hierna besloot hij tot het uitbrengen van Het relaas van Solle.
Het verhaal speelt zich af op het Zeeuwse schiereiland Zuid-Beveland. Twee gymnasiasten, beiden buitenbeentjes, worden heftig verliefd op elkaar en worden een stel. Opvallend is de tolerantie ten opzichte van deze homoseksuele liefdesrelatie: op school (na een toespraak van een leraar), de ouders, de pastoor, de huisarts. Volgens de schrijver komt het omdat het zich afspeelt in het katholieke deel van Zeeland, waar een zuidenwind overheen was gewaaid.
Beide jongens komen uit zeer goede milieus. Solle is de zoon van herenboer Danker-Jan Landa. Ze wonen op de voorname boerderij La Solitude. Zijn vriend baron Jacques d’Ulm woont op het landgoed Effentende. Na hun gymnasiumtijd scheiden de wegen: Solle gaat in Wageningen studeren, Jacques vestigt zich in Parijs. Ze blijven elkaar wel opzoeken en ze reizen veel. Solle studeert af als ingenieur en begint aan een promotiestudie over de zoute vegetatie van de Zeeuwse schorren.
Vader Danker-Jan sterft, waarna Solle zijn studie onderbreekt en het boerenbedrijf gaat leiden. Zijn vriend Jacques overlijdt aan een slopende ziekte, waarvan we nu weten dat het om aids gaat. Na verloop van tijd hervat Solle zijn promotiestudie. Hij verricht veel onderzoek in het Zeeuwse Scheldegebied. Het bedrijf laat hij over aan zijn personeel. Later wordt de boerderij verkocht en vestigt hij zich in Parijs in het appartement van Jacques dat hij heeft geërfd.
De romanfiguren zijn zonder uitzondering uitzonderlijke persoonlijkheden. Niet alleen Solle en Jacques zijn heel apart, dat geldt ook voor hun ouders. De vader van Solle is een zeer aimabel man die duidelijk ziet dat het bij Solle en Jacques om echte liefde gaat. Daarom heeft hij vrede met deze homoseksuele verhouding. Danker-Jan Landa is vaak te vinden in de schorren, hij heeft een indrukwekkende schelpenverzameling. Solle erft de liefde voor de Schelde van hem. Zijn moeder, Bente Landa-Bentzen, afkomstig uit Denemarken, is door Oosthoek neergezet als een wijze en tolerante vrouw, net zoals de moeder van Jacques. Mamam d’Ulm, een Française, is heel intelligente en bepaald niet burgerlijke vrouw. Deze kleurrijke persoonlijkheden maken de roman heel interessant.
Andreas Oosthoek (1942), voormalig hoofdredacteur van de Provinciale Zeeuwse Courant, is in de eerste plaats dichter. Dat is duidelijk aan de stijl te merken: die is heel beeldend en allesbehalve zakelijk of nuchter. Hij is ook een meester in het beschrijven. Een voorbeeld daarvan is het verslag van de begrafenis van Danker-Jan, de vader van Solle. Indrukwekkend is de beschrijving van het unieke landschap van de Zeeuwse schorren, het buitendijkse land waar de getijden heersen.
De laatste hoofdstukken die Oosthoek toegevoegd heeft, zijn wel wat zakelijker. Meesterlijk beschrijft de auteur Parijs in al zijn facetten. Je kunt de stad voor je zien en de sfeer proeven. Het lijkt een beetje op de sfeerbeschrijving van de Franse schrijver Simenon als hij over commissaris Maigret vertelt.
Prachtige, ontroerende liefdesgeschiedenis van twee jongemannen in Zeeland.