Mason Currey – Dagelijkse rituelen. Hoe bekende kunstenaars, schrijvers, filmmakers en andere creatieven werken. Vertaald uit het Amerikaans (Daily Rituals: How Artists Work) door Louise Koopman. Nederlandse bijdragen van Eva Boeke. ISBN 978-94-9184-539-0. 320 pagina’s, € 16,50. Amsterdam: Maven Publishing 2015.
Koffie, drank, seks, zonsopgang of zonsondergang: elke artiest heeft zijn eigen recept om inspiratie te krijgen. 153 Rituelen verzameld.
Kunstenaars zijn net mensen. En omdat ze net mensen zijn hebben ze dezelfde krankzinnige gewoonten als andere mensen. Alleen noemen zij die gewoonten rituelen, ze verklaren ze heilig en maken zichzelf en hun omgeving wijs dat zij zonder die rituelen geen kunstwerken kunnen scheppen. Vooruit dan maar. Ze zijn artiest. We gunnen ze hun gewoonten.
Zoals: naakt zitten werken (Benjamin Franklin noemde dat ‘een luchtbad nemen’). Of: werken met een kater (Francis Bacon: ‘dan denk ik zo helder’). En de wereldberoemde architect Frank Loyd Wright kon het best ontwerpen als hij net seks had bedreven (zijn vrouw vroeg zich af of zoveel seks nog gezond was, maar of dat háár of hém gold, liet zij in het midden). Eric Satie liep dagelijks 10 kilometer naar zijn favoriete café en ging daar zitten componeren onder het eten van dertig eieren. En voor Ludwig van Beethoven kwam de dag pas goed op dreef nadat hij een kopje koffie had gedronken, bereid uit exact zestig bonen.
De auteur Mason Currey heeft als schrijver / journalist een creatief beroep. Hij realiseerde zich op een dag dat hij pas lekker op gang kwam als hij om half zes was opgestaan, zijn tanden gepoetst had en koffie had gezet. Pas daarna kon hij werken.
Al die verplichte handelingen waren een vorm van ‘uitstelgedrag’, realiseerde Currey zich. Hij vroeg zich af of anderen ook aan uitstelgedrag leden, of hij die hinderlijke eigenschap zou kunnen overwinnen. Hij besloot er een studie van te maken. Hij startte in 2007 een blog en vroeg lezers om hulp: wat wisten zij over rituelen van creatieve mensen? De antwoorden stroomden binnen. Het idee voor dit boek was geboren.
Daily Rituals kwam in de VS in 2013 uit. Het was onmiddellijk een groot succes.
Het boek had één nadeel: niet alle in de VS bekende namen waren ook bekend in andere landen. Het boek is inmiddels in tien talen vertaald. Daarom vroeg de uitgever van de Nederlandse editie aan Eva Hoeke – columnist bij De Volkskrant – een aantal rituelen te verzamelen van Nederlandse artiesten.
Hoeke stelt dat er in rituelen sprake is van ‘zowel ontluistering als mythologisering’, om te vervolgen: ‘maar in beide gevallen zult u zich net als ik getroost voelen: u bent niet alleen’.
Ons gezelschap van nationaal niveau? Twee voorbeelden.
Herman Brood: drinken, drinken, drinken, broodje ossenworst, shot dope, hond uitlaten, nog meer drank en tussentijds continu werken. Dronken werd Brood niet meer, dus de alcohol kreeg hem niet plat.
Een rustiger type: Mart Visser. Nou ja, rustiger: hij vertelde zelf: ‘Ik ben een ongelooflijke multitasker, doe alles tegelijk en mijn bureau ziet eruit alsof er een tropische moesson op is neergedaald. Alles moet er zijn, alles moet het doen. Alleen dan kan ik datgene wat zich in mijn hoofd afspeelt, onmiddellijk omzetten in daden.”
Dit is een heerlijk ‘weetjes-boek’. Wie zich verdiept in de eigenaardigheden en de levens van de creatieve dames en heren en die kennis opslaat, hoeft tijdens recepties nooit meer om een praatje verlegen te zitten. ‘Wist je dat..?’ ‘t Is niet wáár!’
Geschikt voor losse-stukjes-lezers, voor wachtkamerlezers, wc-lezers en kroeglezers.
Een boek vol vrolijke intellectuele smalltalk. Ontspanning van de bovenste plank.