T. Coraghessan Boyle – Wie storm zaait. Vertaald uit het Amerikaans (The Harder They Come) door Anne Jongeling. ISBN 978-90-488-2196-9, 367 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: Meridiaan Uitgevers 2015.
Roman waarin het geweld constant heel dichtbij op de loer ligt.
Een bus vol gepensioneerden op rondreis door Costa Rica wordt, tijdens een korte stop, overvallen door drie jongemannen. Ze eisen onder bedreiging van wapens alle kostbaarheden op. Maar één van de passagiers, Sten, heeft een verleden als Vietnamveteraan. Hij grijpt een overvaller beet, trekt hem in de nekklem en doodt hem. De passagiers zetten hun reis op een cruiseschip voort. Het geweld is weer bezworen.
Stens volwassen zoon Adam leeft thuis in de VS zijn ongeorganiseerde leven vol geweld, haat, psychische problemen, drugs. Wat op zijn pad komt haat hij, intens en fanatiek. En uitgerekend deze Adam, hij noemt zich liever Colter naar een oude expeditieheld, komt Sara tegen. Al even tegendraads als hij, maar dan op andere fronten. Ze is tegen de wet, tegen politie, tegen globalisering en tegen ambtenaren. Maar ze is fanatiek dierenliefhebber.
Adam/Colter en Sara worden – in weerwil van een groot leeftijdsverschil en een sterk afwijkende manier van denken – verliefd op elkaar. Hun liefde is kort, hevig, stormachtig. En gedoemd tot mislukken.
Want de twee staan allebei zozeer op hun agressieve standpunten, dat ze ondanks de verliefdheid geen duimbreed willen toegeven op het gebied van hun principes. Hun levens sporen niet samen.
T. Coraghessan Boyle (1948) behoort tot belangrijkste Amerikaanse schrijvers. Hij schreef 15 romans, die stuk voor stuk internationale bestsellers werden. Hij ontving tientallen prijzen, en kreeg dit jaar de Robert Kirsch Award voor zijn hele oeuvre.
De uitdrukking ‘wie wind zaait, zal storm oogsten’ is te tam voor deze roman. Er wordt storm gezaaid, met alle gevolgen van dien. Dit is een roman waar het geweld als een orkaan doorheen raast. Wordt het even rustig, dan is er geen tijd om op adem te komen. Constant ligt het geweld op de loer, dreigend, akelig, onontkoombaar. De roman krijgt daardoor iets ademloos. Dat zal velen bekoren, evenzovele anderen afschrikken.
De verhouding tussen Adam/Colter en Sara kent amper tedere momenten, alleen momenten van schijnbare rust. Sara mag er zelf nóg zulke radicale en eigenwijze standpunten op nahouden, zij kent ook haar zachte kanten als ze met haar dieren werkt.
Adam heeft in zijn karakter té veel meegekregen van de Vietnam-neurose van vader Sten om ooit nog normaal te kunnen functioneren. Geweld beheerst zijn denken. Dag en nacht.
Als ze uiteindelijk botsen, botsen ze hard. Daardoor deed deze roman mij – ook door het grauwe decor van een maatschappij waarin wetteloos handelen tot overreacties leidt – denken aan de beroemde film Natural Born Killers van Quentin Tarantino (1994).
Dit is bepaald geen roman om als ’tussendoortje’ te lezen. Het is een boek om je tanden in te zetten, rauw, nietsontziend en niet altijd even amusant. Maar Sten, Adam en Sara trekken je mee in hun harde bestaan en al lezende ontstaat zelfs begrip voor hun wereldvreemde karakters.
Fascinerend boek voor liefhebbers van het realistische harde genre.