Eric Ambler – Het masker van Dimitrios. Vertaald uit het Engels (The Mask of Dimitrios) door Rob van Moppes. ISBN 978-90-245-6878-9, 303 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: Luitingh-Sijthoff 2015.
Charles Latimer was vijftien jaar docent politieke economie ‘aan een minder prominente Engelse universiteit’. Hij schreef drie wetenschappelijke boeken en begon daarna ‘om zijn zwartgalligheid te verdrijven’ aan zijn eerste detectiveroman, die onmiddellijk een succes werd.
Na zijn ontslag en zijn vijfde detective vertrekt Latimer naar Istanbul, waar hij de geheimzinnige kolonel Haki ontmoet die zijn interesse wekt in ‘een échte moordenaar’ waarvan men het lijk kort tevoren heeft gevonden, de Griek Dimitrios Makropoulos. Latimers interesse is gewekt nadat Haki hem over de criminele loopbaan van de mysterieuze en beruchte Makropoulos heeft verteld. Hij mag het lijk inspecteren. Latimer besluit de gangen van de misdadiger na te gaan, misschien kan hij het vergaarde materiaal gebruiken voor zijn volgende boek.
Zijn naspeuringen brengen Latimer naar achtereenvolgens Smyrna (Izmir), Sofia, Belgrado en Parijs. In de trein naar Sofia ontmoet hij ‘meneer Peters’, een enorme ouwehoer, die zijn naam blijkt te weten. Langzamerhand ontdekt Latimer steeds meer over de huurmoordenaar Makropoulos, die zich met vrouwenhandel, politiek en drugs heeft ingelaten.
In Parijs ontmoet hij meneer Peters weer en volgt een onverwachte ontknoping.
Eric Clifford Ambler (1909-1998) is misschien wel de beste thrillerschrijver van de 20ste eeuw. Men noemt hem ook wel de grondlegger van de hedendaagse thriller. Zowel John le Carré als Graham Greene erkennen schatplichtig aan hem te zijn. Met de uitgave van deze klassieker, die dateert uit 1939, spreekt Uitgeverij Luitingh-Sijthoff over zijn herontdekking. Rob van Moppes, de vaste vertaler van het werk van John le Carré, verzorgde de nieuwe Nederlandse vertaling. Medio 2016 verschijnt de nieuwe vertaling van Epitaph for a spy (Grafschrift voor een spion).
In de jaren zeventig trof ik in een bibliotheekje op Malta een reeks thrillers van Ambler aan. Ik heb ze met veel genoegen verslonden en herinner me de prachtige sfeertekening van het Europa aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. En ook nu was ik weer snel verkocht. De thema’s vrouwenhandel en drugscriminaliteit zijn nog helemaal actueel. Voeg daarbij de naweeën van de etnische zuiveringen tussen Grieken en Turken uit de jaren twintig van de vorige eeuw en je hebt alle ingrediënten voor een knappe intrige. En dwars door het boek heen loopt de antiheld Latimer, die maar gedeeltelijk snapt wat hem overkomt, een gegeven dat je in meer boeken van Ambler terugvindt. Persoonlijk, mijn enige kritiekpunt, had ik de hoofdpersoon wat meer body gegeven. De lezer leert hem niet echt kennen.
Elke thrillerliefhebber móet Ambler hebben gelezen. Mis deze kans niet.
Dit boek is op woensdag 21 oktober 2015 besproken in het programma Puur Cultuur van MeerRadio. Het geluidsbestand staat hieronder.