Joachim Meyerhoff – Ach, deze leegte, deze verschrikkelijke leegte. Vertaald uit het Duits (Ach, diese Lücke, diese entsetzliche Lücke) door Jan Bert Kanon. ISBN 978-90-5672551-8, 313 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: Signatuur 2016.
Auteur vertelt over zijn opleiding aan de toneelschool toen hij bij zijn grootouders woonde.
Vlak voordat Joachim van de middelbare school komt overlijdt zijn oudere broer na een ongeluk. Daarmee verandert zijn ‘stabiele en plezierige leven’ op slag. Hij heeft het gevoel op krakend ijs te schaatsen, weet niet meer wat hij met zijn toekomst moet. Hij besluit te solliciteren op een rustig baantje bij het zwembad van een kinderziekenhuis. Maar doet toch, daarnaast, ook auditie voor de toneelschool. Daar wordt hij tot zijn verbazing aangenomen. Hij besluit de sprong te wagen. Omdat het hem niet lukt in München – waar de school staat – een kamer te vinden, gaat hij in op het aanbod van zijn grootouders om bij hen te komen wonen.
Die grootouders – Joachim is dol op het illustere tweetal – vormen een verhaal apart. Grootmoeder is een voormalig actrice die slechts kort gespeeld heeft maar zich gedraagt als een diva uit de tijd van de stomme film. Grootvader is een gepensioneerde filosofieprofessor. De twee zijn dol op elkaar. Hun leven bestaat uit rituelen die allemaal, van opstaan tot slapengaan, worden besprenkeld met alcohol. Ze vinden het heerlijk dat Joachim bij hen komt wonen.
Joachim Meyerhoff (1967) is acteur en schrijver. Van zijn zesdelige persoonlijke theater/romanserie Alle Toten fliegen hoch verscheen vorig jaar deel twee: Wanneer wordt het eindelijk weer zoals het nooit is geweest. Dit boek is deel drie. Waar is deel één?
Zo gemakkelijk als Joachim zich voegt in het leven van zijn bijzondere en geliefde grootouders, zo moeilijk heeft hij het op de theaterschool. Hij en zijn acht mede-eerstejaars krijgen de vreemdste opdrachten: bijvoorbeeld een tekst voordragen als een dier, waarbij de tengere Joachim uitgerekend een nijlpaard moet zijn. De leerlingen moeten ook een veiling van oude theaterkledij organiseren. Daar ontdekt Joachim, gehuld in een robe vol pailletten, een boa om de hals en op schoenen met hoge hakken, dat dít is wat hij wil: toneel spelen alsof hij een ander is, hoe vreemder hoe beter. De school ziet het kritisch aan: hij moet dichter bij zichzelf blijven, zijn gezicht ‘ontkreukelen’, met zijn ‘tepels leren glimlachen’.
Toch blijft Joachim acteren. Theater, zo realiseert hij zich, is zijn eigen vlucht voor het leven.
Dit overigens uitstekend los te lezen boek is een even grappig, slim, ontroerend en aangrijpend boek als het vorige deel uit deze serie. De liefde, humor en eerbied waarmee de auteur over zijn excentrieke grootouders schrijft is schitterend. De theaterschool, die heel andere wereld, oogst met scènes vol spot en waardering beurtelings hoongelach en een open doekje. Meyerhoff heeft een prachtige, originele pen.
Ik heb ook van dit boek weer bijzonder genoten en zie uit naar het volgende deel van de cyclus.