Marlies Allewijn – Ze was 16. Een oorlogsverhaal over vooroordelen, jezelf durven zijn en keuzes maken. ISBN 978-90-2065-452-3, 428 pagina’s, €14,99. Alkmaar: Kluitman 2016.
Zeeuwse oorlogsroman voor jong en oud.
De Amsterdamse Ize is 16 jaar als ze tijdens de schoolvakantie bij haar Zeeuwse oma wordt ‘gedropt’. Haar ouders gaan samen weg voor een relatietherapie. Ize wordt ‘verbannen naar het stomme, suffe boerse Zeeland’, waar oma (ooms) Elisabeth woont. Ize baalt als een stekker en mist haar hippe vrienden. Dolend door oma’s huis stuit ze op een oude foto van een meisje dat sprekend op oma lijkt. Maar als ze oma de foto laat zien reageert die behoorlijk ontstemd en vraagt met rust gelaten te worden. De manier om Izes aandacht te trekken, nu wil ze weten waarom ooms zo doet.
Het meisje op de foto is de Zeeuwse Janna. In 1944, als ze 16 is, moet ze plotseling gaan werken voor de Duitsers want als zíj het niet doet moet haar moeder gaan en die kan dat psychisch niet aan. Vader werkt ook voor de Duitsers. Zonder dat hij nu echt met hen heult maakt hij daar weinig bezwaar tegen. Dat bezorgt hem een heel slechte naam in het dorp waardoor ook Janna niet vertrouwd wordt. Maar is dat wel terecht? Als Janna door een club vrienden wordt gevraagd hen te helpen met duistere ‘klusjes’ zet ze haar leven op het spel.
Marelies Allewijn (1977) werd geboren in het Zeeuwse Yerseke. Ze studeerde film- en tv-wetenschappen in Amsterdam. Als kind kreeg ze reuma. Over de invloed van deze ziekte op een kinderleven schreef ze haar semi-autobiografische debuut SchEef, dat in 2010 verscheen.
De levens van Janna en Ize worden om en om beschreven. De twijfels van beide 16-jarigen zijn heel verschillend, maar uiteindelijk komen ze op hetzelfde neer. Want of het nu Janna of Ize is, soms zijn er heftige zaken nodig om jezelf te leren kennen. Allebei de meisjes krijgen te maken met loyaliteitsproblemen, ze vragen zich af of ze de juiste keuzes maken. Wat zou er met hen en anderen gebeuren als ze een andere keuze zouden maken, als ze alleen voor zichzelf zouden kiezen? Zou Ize kiezen voor het verzet? Koos Janna voor het verzet toen ze ‘erin werd getrokken’?
Allewijn beschrijft in dit boek de Slag om de Schelde. Toen ze er eenmaal over las ging ze op zoek naar meer informatie. Ze sprak niet alleen met historici, maar ook met Jaap Rus, de Zeeuwse verzetsman die haar inspireerde tot het vormgeven in haar boek van Willem. Deze bestond dus niet echt, hij deed wat Jaap Rus heeft gedaan.
Dit is een boeiend boek over een vrij onbekend facet van de Tweede Wereldoorlog. Toegankelijk geschreven, als spannend (jeugd)verhaal.
Het was wel even doorbijten om aan Izes eigentijds jargon te wennen. Typisch Amsterdams? Hier heb ik zó geen zin in / outfitcrisis / duckface selfies / oud mens (a.k.a. oma) / ik ga hem m’n hang-outs showen / ik trek dit zó slecht… Oudemensenkritiek? Wellicht. Toch slik ik die woorden niet in. Want een tikkeltje minder van dit gechill zou de lezers-doelgroep verbreden. Het boek is het zeker waard.
Meeslepend oorlogsboek voor lezers van 13 tot 90 jaar.