Ate de Jong – De stalen madonna. ISBN 978-90-443-4796-8, 363 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: The House of Books 2016.
Onderzoek voor een verzekeringsmaatschappij naar de moord op een Hollywood producent.
Ate de Jong (1953) regisseerde, en produceerde veel speelfilms, onder andere Een vlucht regenwulpen, Brandende liefde, De ontdekking van de hemel en Het bombardement. Hij werkt ook in de VS waar zijn film Highway to Hell beroemd werd. Deze thriller is voor een groot deel gebaseerd op zijn ervaringen in Hollywood.
Hoofdpersoon Leo Berliner werkte jaren in Hollywood als advocaat voor contractzaken. Hij trouwde met Rebecca, een actrice. Nadat zij werd vermoord keerde hij terug naar Nederland. Door een verzekeringsmaatschappij wordt hem gevraagd de moord op Lloyd Bloom, een van de producenten van de film Highway to Hell nader te onderzoeken. De verzekering moet drie miljoen dollar betalen. Als Leo aan kan tonen dat niet de maffia, zoals de politie beweert, maar personen van de filmcrew hier mee te maken hebben, dan hoeft de verzekering niets uit te betalen.
De thriller begint heel spannend met de moord op Lloyd Bloom. Dan volgt de reis van Leo. De schrijver vertelt over een conflict op Schiphol dat hij heeft met een beveiligingsbeambte, als hij een pot pindakaas door de controle tracht te krijgen Een wonderlijke en niet al te spannende passage. Direct een anticlimax.
In de VS wordt Bloom bij het vliegveld afgehaald door iemand van het productieteam van de film. Hij is wat teleurgesteld, want het is een mager en niet zo aantrekkelijk meisje met een Volkswagen kever en geen limousine met een Playboyachtig type als chauffeur. Hij gaat al snel kennis maken met de zeer uitgebreide filmcrew en is niet erg welkom. Zeer uitvoerig beschrijft de auteur de verschillende leden van de crew. Van de grillige regisseur, de scripgirl, de technische mensen, het stuntteam en de runners tot de teamsters (chauffeurs). De hoofdverdachten zijn de mensen van de productie. Hun namen staan op de polis en zij komen in aanmerking voor de drie miljoen. Met zijn chauffeur Billy, die zijn assistente wordt, gaat hij de alibi’s van de verdachten na. Daarbij onderzoeken ze ook DNA-materiaal. Dit gebeurt via een vriendin van Billy. Een sterk verhaal! Van de politie krijgen ze aanvankelijk geen enkele medewerking.
Veel aandacht wordt besteed aan filmopnames op diverse locaties. Tijdens die opnames op de set gebeuren steeds spannende dingen. Bij één opname rijdt Leo met Billy in een grote stoet VW-kevers. De andere kevers hebben stuntmannen als chauffeur. Van alle kanten botsten auto’s tegen hun kever, een beangstigende situatie. Bij een andere opname worden Leo en Billy bijna aangereden door een auto. Later blijkt dat de remleidingen waren doorgesneden. Nog een aanslag: in de badkuip van Leo’s hotelkamer zat een ratelslang. Hij laat zich echter door deze aanslagen niet weerhouden en hij gaat gestaag door met zijn naspeuringen.
Het taalgebruik van De Jong is af en toe wat vreemd. Vooral de beeldspraak is soms wat vergezocht. Enkele voorbeelden: zo dicht als de doos van een non; hij slurpt haar tepel als een oester naar binnen; zoals bij een erectie al het bloed naar de penis gaat, vliegt het nu allemaal naar het gezicht van de kale regieassistent; al die huppelkutjes zijn tien minuten vergeet-me-nietjes; iedereen luncht alsof ze meevaren op de ark van Noach; ze lijkt op de schoorsteen van het Vaticaan, want er komt net zoveel witte als zwarte rook uit haar mond.
De schrijver toont zich een romanticus. Ontroerend beschrijft hij Leo’s omgang met zijn Rebecca en de brieven aan zijn dochter hebben een bijna tedere toon. Hij stuurt ze naar zijn huisadres. De laatste zin van het boek is: Hij verlangt naar het lezen van de brieven aan zijn verdwenen dochter. Opvallend is de vrijpartij in het hoofdstuk Onweer en seks. Veel schrijvers vinden het beschrijven van seksscènes moeilijk, maar De Jong doet dat op een heel acceptabele manier. Heel expliciet en gedetailleerd, maar wel liefdevol en romantisch en zeker niet plat en vulgair.
Dit is een verdienstelijke roman over de filmwereld. Voor een thriller heeft het boek wel wat te weinig spanning. De scène met de slang bijvoorbeeld zou veel spannender kunnen zijn. Dat geldt ook voor zijn confrontatie met de maffia. Verder is het een heel prettig en goed leesbaar boek. Vooral de beschreven personages komen goed uit de verf. Hoofdpersoon Leo vraagt bijna om een vervolg in een nieuw avontuur.
Vermakelijke en interessante roman over de filmwereld.