Herman Koch – De Greppel. ISBN 978-90-263-3229-6, 320 pagina’s, € 21,99. Amsterdam: AMBO | Anthos 2016.
Burgemeester van Amsterdam in midlifecrisis.
Robert Walker, de populaire burgemeester van Amsterdam, wordt in zijn persoonlijke leven min of meer tegelijkertijd met een aantal problemen geconfronteerd. Hij vermoedt dat zijn vrouw Sylvia hem ontrouw is, nota bene met een saaie Groen Links-wethouder. Zijn hoogbejaarde vader vertelt hem dat zijn ouders hun leven voltooid vinden en er samen een eind aan gaan maken. En dan wordt hij ook nog door een journaliste geconfronteerd met de beschuldiging dat hij jaren geleden tijdens een Vietnam-betoging een politieagent ernstig verwond zou hebben.
We lezen hoe Walker vrij passief met deze situaties omgaat. Weliswaar is hij in gedachten constant met de vermeende (?) ontrouw van zijn vrouw bezig, maar hij doet er alles aan om haar en zijn dochter hier niets van te laten merken. Hij wordt een ‘undercoveragent in zijn eigen huis’. Innerlijk raakt hij steeds meer van de leg.
Herman Koch (1953) is een bekend Nederlands radio- en televisiemaker, acteur en schrijver. Hij schreef een groot aantal boeken, waaronder Het diner, Zomerhuis met zwembad, en Geachte Heer M. Hij schreef ook het Boekenweekgeschenk dat in maart 2017 wordt gepubliceerd.
Het overheersende thema van dit boek is de ontrouw van Roberts vrouw Sylvia. Daarnaast spelen enerzijds een groot aantal details een rol, anderzijds moet de lezer regelmatig ergens naar raden of misschien, om het anders te zeggen, zelf invullen. Zo wordt de lezer in het ongewisse gelaten over de werkelijke naam van Sylvia (en ook dochter Diana) en het land waar ze vandaan komt. Zelf kwam ik bij Marokko uit, maar werd aan het eind van het boek genadeloos onderuit gehaald, want men eet daar geen varkensvlees. En nu weet ik het echt niet meer, maar het is de vraag of het erg is.
In een greppel bij Sylvia’s ouderlijk huis treft hij zo nu en dan haar broer als ze samen wat te bespreken hebben. Dat gebeurt ook aan het eind van het verhaal, waardoor alles uiteindelijk op zijn plaats valt.
Uiteraard is het niet de taak van de recensent om helderheid te verschaffen over de juistheid van Roberts vermoeden over Sylvia’s ontrouw. Het lijkt er op dat Robert nergens anders meer aan kan denken en het grootste deel van het boek wordt daarmee in beslag genomen. Met een aantal flashbacks over bijvoorbeeld de kennismaking met Sylvia en hun reis naar de Verenigde Staten.
De doodswens van Roberts ouders krijgt een onverwachte en morbide humoristische wending. Er zitten wel meer grappige momenten in het boek, bijvoorbeeld als een buurman begint te zeuren dat het scheiden van glas in de glasbak eigenlijk geen zin heeft, omdat het toch weer door elkaar wordt opgehaald.
Kochs burgemeester lijkt een combinatie van Eberhard van der Laan en enkele van zijn voorgangers. De politiek geïnteresseerde lezer komt niet bijzonder aan zijn trekken. Hoewel: Robert Walter rekent en passant af met referenda.
Het boek is in eerste instantie van literaire waarde. Koch laat zien dat hij goed kan schrijven en zijn lezer van begin tot einde kan boeien.