Friedrich Dürrenmatt – De verdenking. Vertaald uit het Duits (Der Verdacht) door Ria van Hengel. ISBN 978-90-253-0651-9, 160 pagina’s, Amsterdam: Atheneum 2017.
Dokter, die in een concentratiekamp zonder verdoving weerloze joden opensneed, wordt door Zwitserse rechercheur ontmaskerd.
Het is 1948. In Salem, een ziekenhuis in Bern, ligt politiecommissaris Hans Bärlach. Hij lijdt aan een hopeloze ziekte. Twee keer leek hij te herstellen, maar juist nu hij met pensioen gaat, lijkt het einde te naderen. Hij heeft gesprekken met zijn geneesheer en vriend Samuel Hungertobel. Bärlach is gefascineerd door een foto uit een exemplaar van het tijdschrift Life uit 1945. De commissaris meent op een foto een nazi-beul te herkennen uit het concentratiekamp Stutthof bij Danzig. Het zou dokter Nehle zijn die er een gewoonte van maakte zonder enige vorm van narcose Joodse patiënten open te snijden. Deze nazi-beul leek daar buitengewoon van te genieten.
Officieel heeft Nehle in 1945 zelfmoord gepleegd, maar Bärlach is ervan overtuigd dat er zich een gewiekste persoonsverwisseling heeft voorgedaan en dat Nehle onder de naam van dokter Emmenberger zijn praktijken heeft voortgezet in een dure kliniek nabij Zürich. Hij stelt aan dokter Hungertobel voor dat hij in deze kliniek Sonnenstein verder behandeld zal worden zodat hij in de gelegenheid zal zijn dokter Emmenberger te ontmaskeren. Als laatste daad voor hij zal sterven.
De bekende Zwitserse schrijver en schilder Friedrich Dürrenmatt (1921-1990) schreef deze bijzondere misdaadroman in 1953. Ook hierin bevestigt hij zijn reputatie als beschrijver van het groteske en karikaturale van de maatschappij, maar daarbij ook zijn vaardigheid dit in te bedden in een uitstekend verhaal.
Dit is het verhaal hoe patiënt Hans Bärlach en dokter Emmenberger hun conflict uitvechten, een geolied vehikel voor overwegingen aangaande de zin van leven en dood. Zeker als blijkt dat niet alleen voor Bärlach, maar ook voor de dokter de klok van het levenseinde wel eens gauw zou kunnen slaan. De spanning wordt extra aangescherpt door de aanwezigheid van de hoofdverpleegster van kliniek Sonnenstein, Edith Marlok. Zij is ex-communiste en werd in Stutthof gefolterd om daarna het liefje van haar beul te worden. Zij pepert Bärlach in welk lijden hem te wachten staat en dat zijn situatie hopeloos is. Geen enkele patiënt verlaat de kliniek levend. Allen worden op termijn zonder narcose dood gesneden. De kaarten zijn geschud, gespeeld en opgeruimd. Het leven is een drijvende schots van ijs en vuil waar we ons aan vastklampen.
Dit boek werd eerder in het Nederlands uitgegeven. De nieuwe uitgave van dit boek, waarin de menselijke waarden aan de orde worden gesteld, is in deze onzekere tijd beslist gerechtvaardigd. En behalve diepgang zullen de aandachtige lezers zich ook mogen verheugen op een huiveringwekkende ontknoping van de plot.