Bregje Bleeker – Eva. ISBN 978-90-488-1999-7. 190 pagina’s, €19,99. Amsterdam: The House of Books 2017.
Familieroman over ambitie, liefde en afscheid.
Liesbeth Bleeker-Wagemakers groeide op in Princenhage, een gehucht bij Breda. Ze kwam uit een streng katholieke familie. Vader liet zich bijzonder weinig aan zijn gezin gelegen liggen, moeder was graag vertrokken als ze het brood had kunnen verdienen voor haar kinderen en zichzelf. Vanuit die ervaring voedt ze haar dochters op met het adagium ‘zorg dat je nooit afhankelijk wordt van een man’. Dat knopen de kinderen goed in hun oren. Liesbeth – Eva in dit boek – heeft een uitstekend stel hersens, ze gaat naar het gymnasium, studeert medicijnen en promoveert. Ze trouwt met een jaargenoot, krijgt kinderen. Jarenlang houdt ze op die manier een groot aantal ballen schijnbaar moeiteloos in de lucht, tot ieders bewondering.
Dan slaat het noodlot toe. Kort nadat ze hoogleraar is geworden, slaat – nog voor haar vijftigste – een vreselijke hersenziekte toe. ‘Een cocktail van Alzheimer, MS en Parkinson, er is geen hoop op genezing, er bestaat geen therapie. Wat Eva wacht is verdere aftakeling gevolgd door de dood,’ omschrijft dochter en auteur Bregje Bleeker.
Het gezin, met Jacob als echtgenoot, doet lange tijd pogingen de ziekte te negeren, vooral tegenover oma voor wie Eva de verpersoonlijking is van de vrouw die al haar dromen waarmaakt. Maar als Eva steeds afhankelijker wordt, bij alles geholpen moet worden, valt er niets meer te negeren. De droom van de alleskunnende carrièremoeder is in stukken gespat, onmacht en aftakeling zijn ervoor in de plaats gekomen. Eva zegt haar baan op, komt hulpeloos thuis te zitten.
Bregje Bleeker (1970) is auteur en organisatieadviseur bij de gemeente Amsterdam. Ze studeerde geschiedenis en politicologie. Zij debuteerde succesvol met De Walrus.
Bleeker bestempelt de roman als ‘fictie, gebaseerd op de werkelijkheid’. Haar moeder kreeg inderdaad corticobasale degeneratie, maar het verhaal gaat vooral over onmacht en aftakeling, over wat preseniele dementie met de familieverhoudingen doet en over de emotionele reactie van de ‘spelers’ zelf. Er ontstaat een innerlijke worsteling omdat de verhoudingen verschuiven. Het is geen boek vol treurnis, ook vrolijkheid komt aan bod.
Een dapper boek, een intiem boek en – in de terugblik op het gezinsverleden in Princenhage – ook een boek dat de emancipatie van vrouwen fraai verbeeldt.
Mooi geschreven en heel herkenbaar.