Roel Janssen – Alles verloren. ISBN 978-90-234-5538-7, 320 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: Uitgeverij Cargo 2017.
Turkse mensensmokkelaar jaagt (nota bene met EG-subsidie).
Tessa Insinger is een zeer ervaren en professionele zeezeilster. Samen met fotograaf Mortimer Davies als zeemaat varen ze vanuit de Caraïben via Gibraltar richting het eiland Rhodos. Na het passeren van Kreta zien ze in de verte een haveloze rubberboot dobberen. Er blijkt een half verdwaasd meisje in te liggen. Ze helpen het kind in Tessa’s zeiljacht en verzorgen haar.
Ze heet Soumaya en is zeventien jaar oud. Ze zat met tientallen anderen in de boot. Die zijn allemaal verdronken. Ook haar jongere broertje. Haar ouders waren achtergebleven in Turkije. Ze hadden onvoldoende geld voor een overtocht naar Grieks grondgebied.
Op Rhodos meldt Tessa zich met Souraya bij de autoriteiten. Het zal het begin zijn van een huiveringwekkend avontuur waarin beide zeezeilers het moeten opnemen tegen de hardvochtige handel in vluchtelingen die soms uitmondt in meedogenloze moord op weerloze stakkers die alles verloren hebben.
Souraya wordt naar een doorgangskamp gebracht en Tessa wordt in de boeien geslagen wegens het clandestien aan land brengen van een vluchteling zonder reisdocumenten. Terwijl Mortimer aan de haven foto’s neemt, wordt Tessa verder beschuldigd van mogelijke smokkel van mensen en drugs.
Roel Janssen (1947) heeft op basis van een indrukwekkende lijst betrouwbare bronnen een roman geschreven waarbij de namen fictie zijn, maar de verschrikkelijke inhoud op feiten is gebaseerd.
Wanneer Tessa na enkele dagen weer op vrije voeten is blijkt Souraya spoorloos verdwenen. Uiteindelijk zullen Tessa en Mortimer haar traceren in Kroatië waar ze met behulp van vrienden is ondergedoken. Turkse mensensmokkelaars hebben het op haar leven voorzien omdat ze de enige getuige was van de dood van tientallen vluchtelingen. Het blijkt dat een gehaaide Turkse crimineel lekke rubberboten levert en zwemvesten zonder gaspatronen en gevuld met schuimrubber dat zich als een spons volzuigt met water. Iedereen die met dit ondeugdelijk materiaal de zee wordt opgestuurd gaat zo een wisse verdrinkingsdood tegemoet. Door toeval heeft Souraya het overleefd.
Tessa en Mortimer krijgen vervolgens bewijs in handen dat het criminele netwerk zich uitstrekt tot Turkse autoriteiten en dubieuze functionarissen van de EG die met miljoenen euro’s klaar staan om mensensmokkelaars te faciliteren. Hun verontwaardiging over en acties tegen de mishandeling van vluchtelingen krijgt een hoogtepunt op en bij het eiland Cyprus waar vele duizenden mogelijk de dood wacht.
Deze roman staat te dicht bij de werkelijkheid om er het etiket thriller aan te geven. Maar zo leest het verhaal wel. De actualiteit van het onderwerp geeft helaas een zodanig beklemmende dimensie dat gerust gesproken kan worden van een thriller-plus.
Aanbevolen aan iedereen die bereid is hartverscheurende spanning onder ogen te zien.