Wouter van Wingerden – ‘Maar zo heb ik het geleerd!’ De waarheid achter 50 taalkwesties. ISBN 978-94-6077-326-6, 144 pagina’s, € 12,60. Utrecht / Antwerpen: Van Dale 2017.
Is het ‘je kan’ of ‘je kunt’? Klopt ‘de reizigers worden verzocht’? Mag je een zin beginnen met ‘Ik’? Bij vijftig heikele taalkwesties krijgt de lezer wat correct taalgebruik is.
Taal is belangrijk in de communicatie tussen mensen en correct taalgebruik zorgt voor goede communicatie. Maar wat is correct taalgebruik? Daarover verschilt men vaak van mening en soms leidt dat tot verhitte debatten over bijvoorbeeld de uitspraak van het woord notulen. Waar ligt de klemtoon? Een vaak gehoord argument is Maar zo heb ik het geleerd! Echter, het onderwijs en met name de onderwijzenden zijn beslist niet feilloos. En taal is een levend ding dat aan verandering blootstaat. En dan zijn er nog de verschillen tussen schrijftaal en spreektaal en tussen Nederland en Vlaams België.
Wouter van Wingerden (1977) werkte bij het Genootschap Onze Taal en zit in de Commissie Spelling. Hij heeft een taalrubriek bij Omroep Max. In dit boekje neemt hij een vijftigtal prangende taalkwesties onder de loep en laat daarbij niet alleen zien wat de Nederlanders en Belgen goed vinden, maar ook wat ze mooi vinden. Vervolgens laat hij de experts aan het woord en laat zien hoe het precies ziet. Hij rondt af met wat je moet onthouden.
De auteur deelt, na de inleiding hij wil of hij wilt het boekje in naar onderwerp. Eerst komen schrijftaal en spreektaal aan de orde: we of wij, hen of hun, meest origineel of origineelst. Vervolgens worden contaminaties besproken: printen of uitprinten, veel wegen of zwaar wegen. Daarna zijn enkelvoud en meervoud aan de beurt: een aantal mensen is of zijn, de data is of zijn, reizigers wordt of worden verzocht. Ook de invloed van andere talen kan problemen geven: jaren zestig of zestiger jaren, meerdere. En ook zijn er uitspraakproblemen: nótulen of notúlen. En dan zijn er nog zaken waar iedereen wel eens mee worstelt. Moet er een punt achter academische titels? Mag er een komma voor en? Is het doordat of omdat? En uiteraard kan de sjibbolet dan of als niet achterwege blijven.
Uiteraard ga ik in deze recensie niet de oplossingen voor de gesignaleerde problemen ‘weggeven’. Daarvoor moet u echt dit boekje zelf raadplegen. Wel wil ik verklappen dat de belevingswereld van de schrijver over het algemeen goed aansluit bij mijn jarenlange praktijk als redacteur en auteur. Soms ben ik iets strenger. Meerdere is een goed Nederlands woord, staat er. Ik ben nog steeds niet blij met dit Germanisme (ik kom veel in Duitsland en hoor daar vaak mehrere) en zal, als ik maar enigszins kan, het vervangen door verschillende, verscheidene of gewoon meer. De auteur dringt trouwens niets op, hij komt al delibererend tot een doorwrocht advies.
Kunt u na het doornemen van dit boekje er geen genoeg van krijgen, dan staat er ook nog een website vermeld waar u de oplossing van nog een vijftal problemen aangereikt krijgt.
Voor ieder die streeft naar correct gebruik van het Nederlands is dit leuke boekje een onontbeerlijk naslagwerk.