Tolerante vader
Dagboekfragmenten en artikelen over de natuur, dieren, gebruiksvoorwerpen en maatschappelijke verschijnselen.
Met dit vierde en laatste deel van de serie De vier seizoenen komt Knausgård weer terug op de opzet van de eerste twee delen. Dagboekfragmenten gericht aan zijn jongste dochtertje, die inmiddels twee jaar is, en opstellen over allerlei onderwerpen met het doel haar te informeren over de wereld waarin zij leeft. In zekere zin is deze reeks toch een vervolg op de boeken van Mijn Strijd. Hij vertelt verder over zijn gezin. Zijn vrouw en hij leven apart. Het grootste deel van de dag zorgt hij voor de kinderen, werkt in zijn tuin en schrijft.
Auteur
Karl Ove Knausgård (1968) is een beroemd Noors schrijver. Zijn bekendste werk is de zesdelige serie Mijn strijd, die bestaat uit zeer openhartige autobiografische romans. Zijn boeken worden over de hele wereld gelezen. Een tweede reeks van vier delen De vier seizoenen werd recentelijk afgesloten met het hier besproken boek.
Onderwerpen
Per maand bespreekt de auteur achttien onderwerpen, samen dus 54! Het gaat om de meest uiteenlopende zaken. Vaak behandelt hij het onderwerp op een encyclopedische manier, eigenlijk heel zakelijk en saai. Zo begint het stukje over Campings als volgt. Een camping is een afgebakende plaats, meestal buiten een stad of dorp, vaak in de buurt van een strand of een andere openbare plaats, waar reizigers tegen betaling de nacht kunnen doorbrengen in hun eigen meegebrachte tent of caravan.
In dit boek staan echter veel meer onderwerpen die berusten op zijn eigen ervaring. Deze stukken bevatten dan vaak een anekdote. Bijvoorbeeld Slakken. In zijn tuin waren talrijke grote killerslakken. Onder leiding van zijn schoonmoeder gaan ze de tuin ervan ontdoen. Zij knipte de slakken door met een snoeischaar en deponeerde ze in een emmer. Toen Karl Ove zelf ging meedoen en een slak doorknipte, hoorde hij dat hij zacht en schril schreeuwde.
De vrouw van wie ik hield
Tussen de onderwerpen van juni staat ineens het verhaal Zomernacht. Met de vrouw van wie hij hield logeert hij in een hotel, alles lijkt pais en vree. Ze zitten die nacht buiten en genieten van de sterren en de nachtelijke geluiden. Ondanks deze nacht wordt hun relatie de volgende dagen verbroken. Alles wat niet goed tussen ons zat kwam naar boven, en de enige manier die we zagen om daaruit te komen, was uit elkaar gaan. Terwijl Knausgård zijn privéleven meestal gedetailleerd naar buiten brengt, wordt deze ingrijpende gebeurtenis heel terloops medegedeeld.
Dagboeken
In het dagboek juni en het dagboek juli vertelt de ik over zijn gezin. Hij doet dat met veel liefde en toont zich een heel liefdevolle en tolerante vader. Hij erkent dat zijn kinderen verschillend zijn en een eigen persoonlijkheid ontwikkelen. Hij geeft ze ruimte om hun eigen keuzes te maken. Als ze te veel binnen zitten en met hun smartphones bezig zijn ergert hij zich, maar hij laat ze. Ontroerend zijn de verslagen van de tochten die hij met zijn zoon maakt. Een fietstocht in de omgeving, maar ook een reis naar Rio de Janeiro. Daar moest hij voor zijn uitgeverij zijn boeken promoten.
Een verhaal
In een dagboek laat de schrijver zijn gedachten gaan over hoe de dingen kunnen lopen in het leven. Neem je over alles bewuste beslissingen of gaan de dingen soms zoals ze gaat. Ter illustratie wordt een mooi verhaal verteld over een vrouw die in haar huis een gewonde Duitse officier verpleegt. Gaandeweg ontstaat tussen de twee een grote liefde en de vrouw verlaat haar man en drie kinderen en komt nooit meer terug. Ineens fictie tussen de dagboekverhalen.
Met dit vierde deel van deze serie komt Knausgård weer als een heel goede schrijver naar voren. Hij kan over alles schrijven, maar niet alle stukjes zijn interessant. Wat moet je met fragmenten over Tuinsproeiers, Korte broeken, Mixers, Makreel, IJsblokjes, Zout, Pruimen, enzovoort. Toch zijn ze vaak wel vermakelijk. Opmerkelijk zijn ook de prachtige illustraties van Anselm Kiefer. Mede daarom is het een prachtig uitgegeven boek.
Een vermakelijke en liefdevolle bundel.
Karl Ove Knausgård – Zomer. Vertaald uit het Noors (Om sommeren) door Sofie Maertens en Maud Jenje. ISBN 978-90-445-3640-9, 434 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: De Geus 2017.