Spionage en verraad
Adjudant van de hoogste Vietnamese generaal is spion voor de communisten. Hij vlucht naar de VS om daar zijn werk voort te zetten.
De hoofdpersoon is kapitein in het Zuid-Vietnamese leger dat samen met de Amerikanen een einde probeert te maken aan de opmars van communistisch Noord-Vietnam. Hij is niet zomaar een kapitein, maar al jarenlang de adjudant en vertrouweling van de hoogste generaal van het Zuid-Vietnamese regeringsleger.
De kapitein is zoon van een weggelopen Franse vader en een arme Vietnamese moeder. Hij heeft in de Verenigde Staten gestudeerd en is teruggekeerd naar Vietnam om te strijden voor de communistische zaak. Hij is een spionage-mol. Via een adres in Duitsland communiceert hij met de spionagedienst van Noord-Vietnam en speelt hij geheimen door. De generaal vertrouwt hem echter als zijn zoon en ook niemand anders koestert ook maar enige argwaan.
In 1975 staat Zuid-Vietnam op instorten. Het regeringsleger lijdt grote verliezen en de Amerikanen beginnen aan de terugtocht. De Zuid-Vietnamese militairen realiseren zich dat de komende communistische overheersing hun ondergang zal betekenen. Iedereen probeert op tijd weg te komen uit Saigon dat inmiddels wordt ingesloten door de vijand.
De generaal heeft een lijst van 92 namen van familie en vrienden met wie hij wil vluchten De kapitein staat er ook op. De Noord-Vietnamese spionagedienst heeft hem opdracht gegeven met de generaal mee te vluchten naar de Verenigde Staten. Wellicht kan hij daar als spion van nut zijn.
De generaal is als een kapitein op zijn schip. Hij wil met het allerlaatste vliegtuig vertrekken. In een bloedstollende rit probeert het konvooi met de 92 uitverkorenen het vliegveld te bereiken. Een groot transportvliegtuig zal hen naar de veiligheid brengen. Op het laatste moment wordt het toestel bij de start door een raket getroffen. In een wanhoopsdaad entert de generaal met zijn gevolg een ander taxiënd vliegtuig en probeert hiermee weg te komen.
Auteur
Viet Thangh Nguyen (1971) vluchtte met zijn ouders die oorspronkelijk uit Noord-Vietnam kwamen, in 1975 naar Amerika. Deze debuutroman won in 2016 de Pulitzer Price for Fiction. Hoewel het een fictief boek is maakt de schrijver duidelijk dat talrijke gebeurtenissen waar gebeurd zijn.
Als de Vietnamese vluchtelingen in de VS arriveren worden ze daar bepaald niet met open armen ontvangen. Daarbij is onder hen veel frustratie om de verloren strijd, het verloren aanzien en niet in de laatste plaats hun verloren rijkdom. De generaal geniet nog steeds veel gezag, terwijl de bevriende kapitein zijn rol als spion volhoudt en het doen en laten van de Vietnamese gemeenschap overbrieft aan zijn superieuren in Hanoi. Alles gaat goed totdat de kapitein een onmogelijke opdracht krijgt.
Deze fascinerende roman met een hoog thrillergehalte stelt de loyaliteit van het individu centraal. Bij wie hoor ik en wat is het land waar ik me thuis voel?
Dit buitengewone boek is ook voor Nederlanders actueel. Immers, wij kennen de spijtoptanten uit Indië, de Zuid-Molukkers, maar ook de kinderen en kleinkinderen van gastarbeiders bij wie de loyaliteit jegens hun afkomst op proef kan worden gesteld.
Een belangrijke roman.
Viet Thanh Nguyen – De sympathisant. Vertaald uit het Engels (The Sympethizer) door Paul Bruijn en Jetty Huisman ISBN 978-94-606-8358-9, 429 pagina’s, € 22,95. Baarn: Uitgeverij Marmer 2017.
Aan dit boek is tevens aandacht besteed in het Programma Puur Cultuur van MeerRadio op 13 september 2017. Het geluidsbestand kunt u hieronder aanklikken.