De aantrekkingskracht van de kroeg
De favoriete cafés van de schrijver, hun kasteleins, vaste klanten en de ongeschreven wetten die er gelden.
In dit boek passeren vele kroegen uit heden en verleden de revue met hun kleurrijke uitbaters en vaste klanten, die er soms langere tijd verblijven dan thuis. Bestaande en helaas niet meer bestaande kroegen worden vermeld, zoals ’t Molentje en ’t Hooischip (‘laatste pomp voor het stadhuis’), de Grote Wereld, café Three Horses, de Bank, proeflokaal Wynand Fockink (annex stokerij), Hoppe, De Drie Fleschjes, Café Oosterling, Café Zus, Kalkhoven, Chris en De Voskuil in Amsterdam, café De Knip, café De Strooppot en café De Prins in Buren, de Zwarte Hond en De Oude Florijn in Haarlem, De Oude Herberg, Lamers en Zaanzicht in Zaandam, Café De Vriendschap in Utrecht, De Natte Krant en Bijna Thuis in Weesp, Kanaalzicht in Middelburg, Timmer en Pardoel in Rotterdam, Vondel in Den Haag, Stad en Lande in Delfzijl, Papillon in Leiden en Bierhuis Lampie in Leeuwarden. Dit zijn slechts enkele van de in dit boek genoemde etablissementen.
Sommige klanten, waaronder pooiers en hoeren, hadden schilderachtig namen als Bonde Greet, Zwarte Kees, Rooie Nelis, De Kraai, Blauwe Kees, Manke Joop en Schele Henkie.
Auteur
Midas Dekkers (1946) eerste en tweede vader waren kastelein, respectievelijk in Haarlem en Amsterdam. Ik ben onder de bar geboren. Heel zijn familie zat in de horeca. Hijzelf koos een andere loopbaan en werd bioloog. In zijn boeken zorgde hij met veel humor voor de popularisering van zijn vak. Nu komt hij weer ‘thuis’.
Het derde leven
Volgens de auteur bestond er destijds (en bestaat voor gelukkigen nog steeds) een derde leven: Tussen leven nr. 1 en leven nr. 2 begaf je je voor een extra bestaan naar het café. Zo had je driedubbel plezier van je ene leven en wat er tussen twee lagen in zit – zeg maar beleg – was altijd het lekkerst. Borreluur was niet zozeer een tijdsaanduiding als wel een gemoedstoestand. Onder het genot van een glaasje nam je met de mensen uit het derde leven die uit het eerste en tweede door. Frustraties van werk of thuis werden weggelachen… Hier vind je vrienden voor het leven of het leven lang vrienden voor een uur. Een instituut…een goed café vult het gat tussen werk en thuis, tussen kind en volwassene, tussen dag en nacht, man en vrouw. Het is een tempel van weemoed, een broedplaats van hoop, een oord van troost en vergeving. Maar je kunt er ook gewoon een borreltje pakken.
Hoe ziet een goede kroeg er uit? Er zijn allerlei variaties, de kleur bruin is echter favoriet. Kleine cafés hebben hun eigen charme, denk aan de klassieker van de overigens middelmatige zanger Vader Abraham het kleine café aan de haven. In dit boek kun je lezen door welk café Pierre Kartner zich liet inspireren.
Mensen en zaken als Simon Carmiggelt en andere notoire kroeglopers (geen ochtendmensen), de tv-serie ’t Schaep met de 5 Poten, de stamtafel en het biljart komen aan de orde, evenals bier en jenever (wijn is geen kroegdrank). De oeroude banden tussen kerk en kroeg, met name beneden de grote rivieren, kunnen natuurlijk niet onbesproken blijven. Maar ook de mannenbroeders kunnen er wat van: Als een vegetariër die een Hemaworst wegslikt – te snel, het zuur komt boven – legen ze hun kelkjes voordat hun god het ziet.
Moeilijk overleven
Het wordt steeds moeilijker om je café aan de wet- en regelgeving te laten voldoen, zoals aparte dameswc’s en het rookverbod, waardoor helaas verschillende uitbaters zich gedwongen voelden ermee te stoppen. Vlak voor het einde van dit boek drukt de auteur terecht het prachtige gedicht van Willem Wilmink af, dat onder meer vertolkt wordt door Herman van Veen (…geen wc voor dames apart…).
De afdwalingen soms naar de biologie (beroepsdeformatie?) zij de auteur vergeven, want hij heeft een prachtig, wat melancholisch boek geschreven, met veel nostalgische foto’s geïllustreerd. Voor de liefhebbers. Midas, daar ga je.
Midas Dekkers – Volledige vergunning. ISBN 978-90-5937-502-4, 237 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: Bas Lubberhuizen 2017.
Dit boek werd tevens besproken in het programma Puur Cultuur van 17 januari 2018 op MeerRadio. Het geluidsbestand kunt u hier aanklikken.