Oude liefde roest niet
Flirt met het leven als stap naar de dood.
Hermine en Didier zijn nog jong als ze elkaar als eerstejaars studenten Duits ontmoeten aan de Universiteit van Gent. Ze hebben hun onervarenheid gemeen en zoeken elkaar op. Hun vriendschap eindigt niet in liefde, al beloven zij elkaar nooit los te laten. Maar ze groeien uit elkaar, de één ontmoet X, de ander Y en ze gaan hun eigen levens leiden.
Twaalf jaar later ontmoeten zij elkaar weer als zij, als vakgenoten, samen per auto naar een congres in Wenen reizen. Tijdens die tocht ontvlamt de liefde die tot dan toe was blijven smeulen. Zij halen herinneringen op, praten over Marc die zichzelf door het hoofd schoot. Hij geleek daarin op de hoofdpersoon uit een verhaal dat hun meest geliefde professor vertelde, het verhaal van ‘de vroegvoltooiden’, de mensen die twintig of dertig jaar leefden en daaraan genoeg schenen te hebben. Didier is gefascineerd door dit thema. Hij ziet voor zichzelf ook zo’n vroege dood en komt er steeds op terug. Intussen beleven de twee een korte gepassioneerde relatie. Hun leven thuis waarin beiden een partner hebben wordt terzijde geschoven voor deze brandende liefde.
Hermine wil Didier redden, maar slaagt daarin niet. Ze tracht afstand te nemen zonder dat haar liefde wordt aangetast. Uiteindelijk komt Didier – de daad wordt via een Journaal van dag tot dag voorbereid – tot zijn al jaren aangekondigde zelfdoding.
Auteur
Loekie Zvonik (1935 – 2000) was het pseudoniem van Hermine Louise Marie Zvonicek, een Vlaamse schrijfster van Tsjechische afkomst. Ze studeerde Germaanse filologie in Gent. Daar leerde ze studiegenoot Dirk De Witte kennen. De Witte werd schrijver, was geobsedeerd door zelfmoord in de literatuur en maakte in 1970 zelf een eind aan zijn leven.
Dit boek is de autobiografische roman van de liefdesrelatie tussen de twee jonge mensen Hermine (Loekie) en Didier (Dirk). Zvonicks verhaal van de hoedenmaker verscheen in 1975 en de auteur ontving er de Prijs voor het Beste Debuut 1975 voor. Daarna schreef ze nog slechts twee romans. Ze behoedde de nalatenschap van Dirk De Witte.
Jeroen Brouwers
Achter in het boek staat een (onmisbaar) verklarend nawoord van de Vlaamse auteur Jeroen Brouwers. Hij analyseert het boek en stelt dat het eigenlijk nodig is onderlegd te zijn in de belangrijke Duitse literatuur om alle beeldspraken en verwijzingen te kunnen ontdekken. Zelf vroeg hij Zvonick naar de rol van de hoedenmaker die in het verhaal amper genoemd wordt maar kennelijk wel belangrijk genoeg wordt geacht om een rol in de titel te krijgen. Zvonivck wees hem op ’s mans Tsjechische naam, die overeenkomsten vertoont met de naam van de overleden vriendin van haar vader: uit dat feit zou de lezer moeten begrijpen dat de hoedenmaker symbool staat voor de dood. En aangezien de dood door het verhaal van de ‘vroegvoltooiden’ en de daad van Dirk De Witte zo’n belangrijke rol speelde, kwam daar haar verwijzing naar de hoedenmaker vandaan. In dit boek heeft ieder woord een dubbele bodem, concludeert Brouwers.
Lees dit boek als een liefdesroman en u leest een mooi subtiel geschreven verhaal. Lees dit boek zoals Loekie Zvonik wilde dat u het lezen zou, en (tenzij u kennis hebt van alle symbolieken) u verdwaalt zonder de begeleiding van Jeroen Bouwers. De keus is aan u.
Brouwers noemt het ‘een liefdevol geschreven boek’, ik was blij met de hand die hij reikte.
Loekie Zvonik – Hoe heette de hoedenmaker? ISBN 978-90-5936-754-8, 221 pagina’s, €18,99. Amsterdam: Uitgeverij Cossee 2017.