Knutselen met bijzondere woorden
Een gedichtenbundel over de meest uiteenlopende onderwerpen. Ze zijn ondergebracht in vijf afdelingen: Kommos, Reidans, Changement, Contrepasso, Hamartia.
De bundel is opgedeeld in vijf bedrijven en telt 60 gedichten. De opbouw is gelijk aan die van een klassiek drama. Daar is overigens niets van terug te vinden. Er is bijvoorbeeld geen sprake van een climax of een catharsis. Sommige termen verwijzen wel naar toneel (changement) of klassiek drama (contraposso en hamartia), maar enig verband met de inhoud van de gedichten is nauwelijks terug te vinden. Een samenvatting van de bundel of het aangeven van een gezamenlijk thema is onmogelijk.
Auteur
Brigitte Spiegeler (1971) is advocaat en heeft met een partner een eigen kantoor. Daarnaast is ze ook beeldend kunstenaar. Ze exposeert met fotografie en beeldhouwwerken in binnen- en buitenland. Het voormalige literaire en kunsttijdschrift Nynade nam gedichten van haar op. In 2015 verscheen haar eerste bundel van 53 gedichten Krijgskunst.
Raadselachtig
De meeste gedichten zijn niet zo toegankelijk en hebben vaak een raadselachtige inhoud. Meestal is er nauwelijks een samenhang tussen titel en inhoud. Heel vaak vindt er ook een abrupte overgang plaats van het onderwerp. Als lezer word je op die manier op een verkeerd been gezet. Pas na enkele malen herlezen en herkauwen kun je enigszins doordringen in de verbeeldingswereld van de dichteres. Een voorbeeld van een raadselachtig gedicht is direct al het eerste gedicht met de titel Kinderoof en bijzang, tevens de titel van de bundel. Wat te zeggen van de tweede strofe:
Iedereen in de buurt at volkorenbrood
van de neef van Beuys
nadat hij gezoet en gestraald was vergaan
hij zou de cowboys gehekeld hebben.
Woorden
In een interview zegt de auteur dat ze van woorden houdt. Ze verzamelt bijzondere woorden. Ze noteert woorden die ze hoort in de trein of die ze leest in een krant. Ook raadpleegt ze soms een oud etymologisch woordenboek. In het weekend verzamelt ze alle woorden en teksten. Daaruit ontstaan beelden en tenslotte gedichten. Wat voor bijzondere woorden treffen we aan? Een kleine zoektocht: krabbenmand, bijzang,tuimelaars, witgejaste charlatans,hartenbeesten, spiesbokken, bladontplooiing, rendementsretoriek,een onlogica, gaapwetenschap, vapeur,champagnebaden, zombiespin, verbeende kop,boerenzweet. Overigens trof ik van het op de flaptekst genoemde juridische jargon heel weinig woorden.
Thematiek
Dansen is wel een gedicht dat eenheid vertoont. Het heeft één thematiek: de vrouwelijkheid, kwetsbaarheid tegenover de stoere mannelijkheid (leren jack en gespierde torso). Er is ook een duidelijke afronding in het thema: zijn strijdwagen tussen het porselein.
In Er is mij verteld is eveneens sprake van eenheid. Trouwens ook van absurde humor. Een badkuip van emaille weert kogels af.
De badkuip is je beste vriend
voor het geval je mocht worden overvallen
door een kogelregen.
Van deze bundel zullen weinig gedichten in de herinnering blijven. Wel word je als lezer toch af en toe aangenaam verrast door treffende zinnen die een diepere betekenis hebben of door humor. Daarom is het zeker de moeite waard om door te lezen en je te laten verrassen.
Brigitte Spiegeler – Kinderroof & Bijzang. ISBN 978-90-6265-994-4, 93 pagina’s, € 17,50. Haarlem: In de Knipscheer 2018.