Moeder maakt dochter letterlijk ziek
Aangrijpend verhaal over het syndroom van Münchhausen by Proxy.
Toen Nina veertien jaar oud was had ze al zestien keer in het ziekenhuis gelegen. Buikpijn, een scheve houding, reuma: van kleins af aan verzon haar moeder iedere keer wel weer iets anders om zo zelf aandacht te krijgen in de medische wereld. En dat lukte haar aardig. Totdat een oplettende kinderarts argwaan kreeg.
Nina zat vol levenslust. Ze ging met plezier naar school, had vriendjes en vriendinnetjes en kon het goed vinden met haar drie jaar oudere zusje Eva. Ook op haar ouders was ze gek, hoewel ze maar niet begreep waarom ze steeds vaker thuis werd gehouden. Het duurde niet lang of Nina kreeg door dat haar moeder haar ziek maakte.
Ze was een jaar of vijf, herinnert ze zich. Ik moest van mama aan de dokter vertellen dat ik me ziek voelde. Dat had ze me duidelijk verteld, in het halletje bij ons thuis. ‘Nina, je moet de dokter vertellen dat je veel pijn in je buikje hebt, hoor je wat ik zeg?’ Ik wilde het niet en toch deed ik wat mama zei. ‘Ja, mama.’ Ik sprak zachtjes. Ik hield mijn armpjes straks langs mijn lichaam en was angstig voor alles wat komen zou.
Auteur
Nina Blom (1975) heeft in het kader van haar therapie dit onthutsende boek al in 2011 geschreven. Deze herziene uitgave bevat niet alleen foto’s, maar ook extra hoofdstukken. Ze heeft inmiddels nog meer bewijsmateriaal weten te verzamelen en bovenal weer contact met haar zusje dat ze achttien jaar niet meer had gezien.
Er volgden bloedafnames, röntgenfoto’s, dikke darm- en nieronderzoeken. Er moest volgens haar moeder iets mis zijn met de kleine meid. Nina begreep er iets van. Hoe kon dat nou? Ik voelde me helemaal niet ziek. Of was er wel iets mis? Niet veel later belandt ze in een rolstoel en wordt ze van school gehaald. Volgens haar moeder heeft ze een ernstige spieraandoening waaraan ze snel zal komen te overlijden.
Voor de buitenwereld is mevrouw Blom een zorgzame moeder; zelfs de specialisten doorzien haar niet. Achter de gesloten deuren van het keurige gezin wordt Nina echter gruwelijk mishandeld. Ze wordt gebeten en diverse keren bijna gewurgd. Uitgescholden en bedreigd. Ik pak een mes en snijd je nu in stukken. Pas als Nina toegaf dat ze echt ziek bedaarde haar moeder enigszins.
‘Een hond hadden we allang laten afmaken’
Uiteindelijk wordt ze ingezwachteld in bed gelegd, krijgt ze amper nog te eten en moet ze zware medicatie slikken. Het duurt niet lang of ze raakt inderdaad verlamd. Als haar ouders over euthanasie beginnen geeft Nina de moed bijna op. Een hond hadden we al lang laten afmaken, aldus haar vader tegen de kinderarts.
Maar deze dr. Vrienten ziet dat er meer aan de hand is. Nina wil niet dood, zij wil van haar pijn af en haar pijn is de verstikkende omhelzing van haar moeder. Hij stelt de diagnose Münchhausen by Proxy-syndroom, een vorm van fysieke en/of psychische mishandeling, waarbij iemand hulp zoekt voor bewust gefingeerde stoornissen of ziektes bij een ander. Het betreft vooral kinderen, de plegers zijn doorgaans moeders. De verontruste arts laat Nina onmiddellijk uit huis plaatsen door de Kinderbescherming.
Zienderogen gaat het beter met Nina. Na een lange herstelperiode in het ziekenhuis en als overgangsfase in een leefgroep, gaat ze op zichzelf wonen. Maar als ze eind twintig is begint de posttraumatische stress-stoornis die ze heeft opgelopen zich te manifesteren. Ze gaat in therapie en besluit haar levensverhaal van zich af te schrijven. Niet alleen voor zichzelf, maar voornamelijk om artsen en hulpverleners te attenderen op deze vorm van ernstige kindermishandeling.
Enorme moed
Het getuigt van enorme moed om dit aangrijpende familiegeheim naar buiten te brengen. Maar Nina Blom, die jaren geleden haar naam heeft veranderd, is de schaamte al lang voorbij. Ze is de grondlegger van Stichting Overlevers Münchhausen by Proxy (StOMbP) en geeft lezingen en voorlichting. Het slachtoffer moet gezien en gehoord worden.
Dit schokkende, maar ook ontroerende boek leest soms als een thriller. Helaas gaat het over de keiharde werkelijkheid. Het is een indrukwekkende autobiografie, die niemand onberoerd kan laten. Niet voor niets al weer de tiende druk.
Nina Blom – Je bent een verschrikkelijk kind. ISBN 978-94-9284-007-3, 256 pagina’s, € 14,95. Leens: Uitgeverij Personalia 2018.