Moderne Pygmalion
Sonia en Knut hebben een internetverhouding. Knut fantaseert veel over Sonia. Hij stuurt haar voortdurend prachtige kleding, schoenen en sieraden. Hiermee creëert hij de ideale vrouw.
Sonia is een jonge vrouw die saai kantoorwerk doet en die het grootste deel van de dag op haar computer zit te chatten. Ze maakt vooral gebruik van het literair internetforum. De meeste contacten heeft ze met Knut Hamsun (pseudoniem) *. Ze praten over boeken. Opeens begint hij haar pakketten boeken toe te sturen. Hij zegt heel eerlijk dat hij ze steelt. Ze betaalt alleen de verzendkosten. Later stuurt hij behalve boeken ook andere zaken: schoenen, lingerie, sieraden en parfum. Ze reageert verschillend: de ene keer vindt ze het beklemmend, de andere keer verlangt ze naar het contact. Hun communicatie gaat via e-mail en brieven. Eénmaal ontmoeten ze elkaar. Een aantal keren komt het tot een breuk, onder andere als Sonia trouwt. Telkens wordt het contact hervat.
Auteur
Sara Mesa (1976) is een Spaanse schrijfster. Ze schreef twee dichtbundels, een verhalenbundel en drie romans. Deze vierde roman werd in Spanje bekroond en door enkele bladen als één van de beste boeken van het jaar beschouwd.
Hoofdpersonen
Sonia en Knut zijn bepaald geen doorsnee personen. Allebei zijn ze zo afwijkend in hun gedrag dat identificatie van de lezer met hen heel moeilijk is. Sonia verveelt zich vaak, er is weinig wat haar boeit. Seks is slechts plichtmatig. Haar huwelijk en het moeder-zijn, het is allemaal sleur. Alles draait om de relatie met Knut. Met hem wil ze wel seks, maar hij ziet haar als een soort godin, hoog verheven boven de lichamelijke liefde. Knut is helemaal niet te plaatsen. Vrouwen behandelt hij heel slecht. Hij gebruikt hen slechts. Dit in tegenstelling tot Sonia. Hij stuurt haar voortdurend dure cadeaus. Hij aanbidt haar, maar hij probeert haar ook te domineren. Het vreemdste is het voortdurende stelen zonder enig schuldgevoel.
Moraal
Zowel Sonia als Knut lijken totaal geen moraal te hebben. Uitvoerig wordt beschreven hoe slim Knut te werk gaat bij het stelen. Sonia is eerder bezorgd over de hoeveelheid van pakketten met cadeaus dan dat ze zich zorgen maakt over de diefstallen. Tegenover een vriendin verdedigt ze het stelen. Er wordt alleen gestolen in grote warenhuizen en in winkels behorende tot een winkelketen. Sonia gaat zo ver dat ze het ook een keer gaat proberen. Het toppunt is wel dat ze op den duur cadeaus gaat verkopen via eBay.
Relatie
Sonia en Knut hebben een problematische internetverhouding die jaren duurt. Sonia is soms gevleid door de complimeneten en de cadeaus, maar ze is niet verliefd en vaak voelt ze zich gecontroleerd. Hij dringt zich op en valt haar voortdurend lastig. Ze beschouwt hem vaak als een stalker. Enkele keren beëindigt ze de relatie, maar steeds zoekt ze zelf weer contact. Ze schrijven elkaar e-mails en vertellen over hun leven. Later worden het brieven. Soms fantaseren ze samen. Knut stimuleert Sonia om te gaan schrijven, omdat ze daarvoor talent heeft. Ze probeert het en hij corrigeert op deskundige wijze haar schrijfsels. Slechts één keer ontmoeten ze elkaar. Er wordt wel gezoend, maar verder gaat het niet. De vraag blijft steeds hoe lang houdt Sonia het vol?
Opbouw en spanning
De opbouw is niet-chronologisch. Regelmatig komen er hoofdstukken tussen met als titel bijvoorbeeld Twee jaar eerder. De bedoeling daarvan is onduidelijk. De inhoud van de hoofdstukken komt zo overeen dat je nauwelijks merkt dat het over een vroegere periode gaat.
Het boek is geschreven in een superieure stijl en bevat af en toe diepe gedachten, maar het eigenlijke verhaal is behoorlijk eentonig. De eindeloze verhalen en opsommingen van de gestolen goederen, waarbij de merken van de kleding (Armani, Calvin Klein, La Perla, Tous, Hugo Bos) en de titels van de boeken steeds genoemd worden. Er is veel herhaling. Ondanks deze saaie stukken is het wel degelijk een meeslepend boek dat je uit wil lezen.
Fraaie Spaanse literatuur.
Sara Mesa – Litteken. Uit het Spaans vertaald (Cicatriz) door Nadia Ramer. ISBN 978-90-284-2724-2, 221 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: Wereldbibliotheek 2018.
*Knut Hamsun was het pseudoniem van de Noorse schrijver Knud Pedersen (1859-1952), winnaar van de Nobelprijs voor de literatuur in 1920 voor zijn roman Hoe het groeide.