Polen in Amsterdam
Vrienden kopen gezamenlijk een grachtenpand voor hun oude dag. Antiquair kan zijn ogen er niet vanaf houden.
…In het atelier aan de Prinsenstraat 4, in het centrum van Amsterdam, waar hij nu dood lag, gebeurden elke dag wonderen…stervende kasten en rottende houten tafels…duizenden gebogen kuiten van Lodewijk-XIV-stoelen…Jan Visser lag op de vloer. Een hartstilstand was ogenschijnlijk geen verrassing. Echter, Jan was op een hartstilstand helemaal niet voorbereid.
Rechercheur Eva Paelinck kreeg belangstelling voor Vissers dood toen ze hoorde dat er tijdens de autopsie een kleine hoeveelheid insuline in zijn bloed was gevonden. Ze kreeg van haar baas twee weken voor een onderzoek waar vanaf het begin niemand in geloofde.
In 1968 hield de leider van het communistische Polen, Gomulka, een beruchte anti-Joodse speech. In fabrieken, bedrijven en overheidsinstanties werden Joden ‘ontmaskerd’ en ontslagen. Een golf van antisemitisme joeg duizenden Joden het land uit. Een aantal van hen vluchtte naar Nederland.
Onder hen was Wiktor Krzesim die als eigenaar van een Poolse boekhandel een plekje vond aan één van de Amsterdamse grachten. Hij verkoopt niet alleen Poolse literatuur, maar bezit ook een antiquariaat.
Wiktor heeft één speciale klant, Marianna Keller. Die was oorspronkelijk als achtjarig meisje, samen met haar ouders uit Polen gevlucht en maakte later met succes carrière als makelaar. De bpekhandelaar wordt gefascineerd door zijn charmante bezoekster die tenminste eens per week de Poolse boekhandel binnenloopt. Hij kijkt immer naar haar uit, maar zijn aangeboren schuchterheid laat niet toe dat zijn genegenheid voor de succesvolle makelaarster verder reikt dan het geven van flinke kortingen op haar aankopen.
Op zeker moment vertelt Marianna aan Wiktor dat zij samen met vier andere vrienden een groot grachtenpand precies aan de overzijde van zijn winkel heeft aangekocht. Het plan is samen te wonen om elkaar bij het klimmen der jaren tot steun en gezelschap te kunnen zijn.
Wanneer Marianna en haar nieuwe huisgenoten eenmaal het pand hebben betrokken wordt de boekhandelaar geobsedeerd door alles wat zich in het grote huis afspeelt.
Hij is echter niet de enige. Ook rechercheur Eva Paelinck heeft belangstelling voor de nieuwe woongemeenschap. Ze is er namelijk achter gekomen dat alle vijf bewoners bevriend waren met Jan Visser en een gemeenschappelijk verleden met hem delen.
Auteur
Maja Wolny (1976) werkte in België als correspondente, boekhandelaar, museumdirecteur en columniste. Na haar roman Zwarte bladeren (2016) is nu ook dit boek, in het Nederlands verschenen. Het kreeg de prijs voor het beste Vlaamse thrillerdebuut in 2018.
Krzesim weet niet of hij blij moet zijn als rechercheur Paelinck hem bij haar onderzoek naar de dood van Visser betrekt.
In deze thriller komt de ontsluiering van het moordmysterie slechts heel traag tot stand. De ingehouden spanningsopbouw komt uiteindelijk tot een formidabele finale ontlading.
Maja Wolny – De boekenmoordenaar. Vertaald uit het Pools (Księgobójca) door Charlotte Pothuizen. ISBN 978-90-223-3494-2, 255 pagina’s, € 21,99. Antwerpen: Uitgeverij Angèle / Standaard Uitgeverij 2018.