Opvoeden tot een snob
Onder de plak van een drammerige dwingeland.
Anna Harper groeit op in een Amsterdamse buurt. Als haar vader na een lange tijd van afwezigheid weer thuiskomt mag ze niet weten waarom hij zo lang wegbleef. Uit flarden van gesprekken die ze hoort maakt ze op dat het iets met de oorlog te maken moet hebben.
Anna zit onder de plak van een moeder die het op een obsessieve manier hoog in de bol heeft en wil dat haar dochter ‘vooruitkomt in het leven’ en later met een diplomaat trouwt. Buitenspelen is er niet bij, want Anna is ‘een jongedame van goede afkomst’ en moet door haar moeder worden voorbereid op haar toekomstige rol en de bijbehorende manieren leren. Het etiquetteboek ‘Hoe hoort het eigenlijk’ van Amy Groskamp-ten Have speelt daarbij een belangrijke rol. Anna’s vader heeft geen enkele ruggengraat en moet zich in alles schikken naar zijn dominante vrouw.
De enige manier voor Anna om alles wat haar overkomt te verwerken is in ‘gesprekken’ met haar speelgoedbeer Bruin. Bruin kijkt niet alleen kritisch naar Anna’s ouders, maar ook naar Anna zelf. Soms is ze boos op hem en stopt ze hem in de kast.
Op de lagere school en nog meer op het gymnasium weet Anna iets van vriendschap met andere kinderen te krijgen, maar haar moeder mag daar niets van merken. Haar moeder reageert koeltjes wanneer ze voor het eerst ongesteld wordt en geeft haar geen enkele seksuele voorlichting. Ik mocht van mevrouw H. niet in mijn pyjamabroek kijken. ‘Ij was je daar beneden met een washand, terwijl je naar de tegels op de muur kijkt, had ze gezegd.
Ze komt vaak in een Italiaanse ijssalon en heeft goed contact met de vrouw van de uitbater. Ze probeert zo veel mogelijk Italiaanse woorden te leren. Op een gegeven moment vraagt ze zich af of ze eigenlijk wel echt een kind van haar ouders is. Heeft ze misschien een Italiaanse moeder? Een vakantiereis naar Italië sterkt haar in deze gedachten. Voortaan heeft ze het in gedachten over mevrouw en meneer H, want volgens haar zijn het niet haar echte ouders.
Langzamerhand weet Anna zich aan de dwang van haar moeder te ontworstelen. Ze gaat psychologie studeren en krijgt haar eerste seksuele ervaring. Haar studie helpt haar te begrijpen waar haar moeder aan lijdt. Om zichzelf beter te begrijpen gaat ze in psychotherapie.
Auteur
Violet Leroy wijdt zich sinds 2001 volledig aan het schrijven van boeken. Na drie thrillers is deze ‘gewone’ roman is gedeeltelijk gebaseerd op ware gebeurtenissen.
Saucijs
De auteur noemt het manlijk geslachtsdeel consequent ‘saucijs’. Het begint met de hilarische passage, wanneer er in Italië duidelijk zichtbaar ‘iets onbetamelijks’ uit het wijde pijpje van haar vaders zwembroek stak. Het was een soort zak. Een zak met haren erop. En een saucijs. Later vergelijkt ze deze saucijs met die van Michelangelo’s David. Na het stiekeme lezen met een vriendin van het onderdeel ‘Gemeenschap’ in Het volkomen huwelijk concluderen de meisjes dat een man zijn saucijs, die hard kon worden, in een gaatje van onderen bij de vrouw stopte. En dat hij iets in dat gaatje achterliet. Wanneer ze zich als student (in vijftien minuten) laat ontmaagden beschrijft ze dit als zijn saucijs gleed bij me binnen. Origineel.
Het raadselachtige oorlogsverleden van haar vader blijft Anna hinderen, maar het wordt pas op het eind van het boek opgehelderd. Haar droomwereld is voor haar essentieel om aan de drammerige dwingelandij van haar moeder te ontsnappen. De manier waarop ze met haar moeder omgaat en de geestelijke terreur weet te overleven wordt ondanks het zware onderwerp lichtvoetig en met zo veel empathie beschreven, dat je je al lezend met de hoofdpersoon gaat identificeren.
Een knappe prestatie.
Violet Leroy – Mijn Italiaanse moeder. ISBN 978-94-6297-114-1, 288 pagina’s, € 18,99. Amsterdam: Uitgeverij De Kring 2018.