Oorlogskinderen
Na de ineenstorting van het Derde Rijk vlucht een Berlijnse weduwe met haar dochter naar Spanje. De Tweede Wereldoorlog zal zijn schaduw nog tientallen jaren vooruitwerpen.
Paulina Hoffmann is het derde kind. Ze heeft twee oudere broers Otto en Heinz. Hun vader is arts. Paulina heeft een hartsvriendin Ana. Die woont aan de overkant van de straat. Ana’s vader is ook arts en werkt in dezelfde praktijk als Paulina’s vader.
Paulina en Ana zijn beiden geboren in 1932 en zitten samen bij elkaar in de klas. Tot 1938. Op een dag is Ana vertrokken. De verdrietige Paulina begrijpt er niets van. Ook de ouders van Ana verdwijnen. Dokter Hoffmann haalt het bordje met de naam van zijn collega van de deur van de praktijk.
Enkele jaren later verdwijnt dokter Hoffmann als legerarts naar Rusland. Paulina ziet haar vader nooit terug. In 1945 worden haar broers als leden van de Hitlerjugend opgeroepen om in Berlijn de Russen tegen te houden. Ook hen zal Paulina niet terugzien.
Wanneer haar moeder een probaat middel denkt te hebben gevonden om in het door de Russen bezette deel van Berlijn het hoofd boven water te houden blijkt dit toch erger dan de kwaal. Ze schrijft haar zus Sofía die met een Spanjaard is getrouwd of ze bij haar in Madrid onderdak kan krijgen.
Sofía stuurt een telegram waarin ze schrijft dat moeder en dochter hartelijk welkom zijn. In 1947 ontvluchten beiden de hel van Berlijn. Uiteraard met medeneming van alle verschrikkelijke herinneringen.
Alicia is de kleindochter van Paulina. Zij werd geboren in 1982. Op haar vierde jaar kwam haar moeder om bij een tragisch verkeersongeluk. De twee belangrijkste personen in haar leven zijn vader Diego, een gynaecoloog van naam en haar oma Paulina. Met de laatste heeft ze een bijzondere band.
Toen Alicia nog klein was, bekeken grootmoeder en kleinkind soms een album met foto’s uit oma’s tijd in Berlijn. Foto’s van haar ouders en haar broers Otto en Heinz. Oma Paulina vertelt dan ook over haar hartsvriendin Ana die ook zo plotseling uit haar leven verdween.
In 2016 overlijdt Paulina in haar slaap aan hartfalen. Ze blijkt aan Alicia een appartement in Berlijn te hebben nagelaten. Wat was Oma’s de bedoeling? Hoog tijd om in Berlijn poolshoogte te gaan nemen.
Auteur
Carmen Romero Dorr (1981) wier grootouders gedurende de Tweede Wereldoorlog van Duitsland naar Spanje verhuisden, schreef dit debuut waarbij zij zich liet inspireren door familieverhalen.
In deze roman weet de schrijfster de lezer te vangen in een zorgvuldig gespannen netwerk van intriges waarin vrouwen zoeken naar de kracht om zonder onnodig schuldgevoel baas te zijn over hun leven. In het meeslepende verhaal passeren de personages jaren van zowel diepe wanhoop, als van groot geluk.
Voor de lezer zal gelden: verwacht het onverwachte in dit schitterende boek. De auteur is er namelijk in geslaagd voortdurend te verrassen en te ontroeren. Juist door de zorgvuldige en nergens storende flashbacks en flashforwards krijgen de ontwikkelingen van de plot het onweerstaanbare niveau van een meesterwerk. Want dat is het.
Carmen Romero Dorr – Het laatste geschenk van Paulina Hoffmann. Vertaald uit het Spaans (El último regalo de Paulina Hoffmann) door Fennie Steenhuis. ISBN 978-90-263-4644-6, 326 pagina’s, € 21,99. Amsterdam: Uitgeverij Ambo | Anthos 2019.