Ik heb wel kanker, maar ik ben mijn kanker niet
Horen dat je kanker hebt is een bom incasseren.
Leander Verdievel was 23 toen bij hem lymfeklierkanker werd ontdekt, toevallig, doordat hij last had van een plekje in zijn neus en daar toch maar eens mee naar de huisarts ging. Na dat bezoek namen dokters zijn leven over, hij had bijna de regie verloren. Bijna. Want terwijl hij van de ene behandeling in de volgende viel kreeg hij plots het gevoel dat hij zichzelf vanaf de zijlijn observeerde. En op die plaats, naast de stuurknuppel van zijn leven, ontdekte hij dat die agressieve ziekte met zijn onwerkelijke momenten dikwijls ook wel een komische kant had. Kanker was meer dan kommer en kwel, al was de grens tussen lachen en huilen vaak flinterdun. Maak vaker dan verwacht won de humor het van de tragiek.
Leander besloot: ik heb wel kanker, maar ik ben mijn kanker niet. Ik ben meer dan die ziekte. Hij realiseerde zich dat lachen een medicijn zou kunnen zijn. Als zijn vader in het ziekenhuis op bezoek was zei hij bij vertrek steevast bij de deur: ‘Verlies je gevoel voor tumor niet!’ Die raad nam Leander aan. Hij deelde de kanker op in stukjes. Die onderdelen nam hij, samen met twaalf jonge ‘ambassadeurs van de kanker’ die hij leerde kennen op zijn reis door de behandelkamers, al pratend onderhanden. Want ‘er zijn veel smeerlappen op de wereld die niets kregen. Hij deed geen vlieg kwaad en kreeg de ziekte wél’, dat was voldoende reden met leeftijdgenoten te praten over hun ervaringen met kanker. Leander kreeg kort nadat de diagnose was gesteld vijf exemplaren cadeau van de biografie van Lance Armstrong. Indrukwekkend boek hoor, maar niet bepaald vrolijk van toon. Als zo’n vrolijk boek niet bestond dan zou hij het zelf maar gaan schrijven. Want wie op donkere ogenblikken aan het lachen wordt gemaakt kan de zon weer wat beter zien schijnen: tijdens een bestraling, als je kaal wordt van de chemo en als het bezoek aan het bed huilt. Kom op, durf te lachen, ook als je kanker hebt.
Auteur
Leander Verdievel (1982) is scenarist. Hij verwerkte zijn eigen ervaringen en die van zijn jonge lotgenoten. Sommigen van hen vielen in de afgrond en overleden. Anderen overleefden, zijn nog steeds onder controle of inmiddels ‘schoon’ verklaard. Dit tragikomische boek diende mede als basis voor een tv-serie. De auteur is getrouwd, heeft kinderen en woont in Tielt, Vlaanderen.
Voorin het boek, na de inleiding, stelt de auteur zijn medepatiënten voor. Naam, leeftijd, soort kanker, leeftijd dat zij de diagnose kregen, verloop van de ziekte en hun huidige toestand. Wie alleen al die pagina’s leest ziet dat het geen eind-goed-al-goed-verhalen zijn. Sommige patiënten worden keer op keer in de klauwen van de grote Kreeft gevangen.
Hoe kreeg je de diagnose? Was het moeilijk om aan anderen te vertellen? Hoe reageerden mensen? Welke behandeling moest je ondergaan? Hoe vond je dat? Leander verhaalt uit eigen ervaring dat hij vlak voor kerst hoorde dat ze zouden beginnen met chemo en bestraling. ‘We starten meteen na kerst,’ besliste de dokter. Maar Leander weigerde. Niets daarvan! Hij wilde met Oud en Nieuw nog gaan feesten. Ontzettend uit de band gaan springen. De dokter kon de boom in: 3 januari was hij beschikbaar en geen dag eerder. ‘De kerstvakantie werd een afscheidstournee van het gezonde leven. Ik heb geschranst, gefeest en gezopen. Ook al moest ik op alle feestjes zeggen: ‘Hohoho, ik heb kanker!’ Maar de hematoloog was verbijsterd. Wat een banale reactie. Wij proberen je leven te redden en jij wilt eerst gaan feesten!’
Op en neer, lachen en huilen, hoop en vrees, Leander en zijn ambassadeurs praten erover op een aanstekelijke manier. En daaruit is een boek ontstaan waarbij je je niet dood lacht, maar waarbij je ziet dat je als kankerpatiënt soms wel moet lachen om niet dood te gaan.
Ik vind dit een verduiveld knap, opwekkend, moedig en buitengewoon grappig boek. Geef het aan kankerpatiënten, aan familie van, aan behandelaars en koop het zelf. Laatste woord aan de auteur: Misschien is dit boek de handleiding die tot nu toe niet bestond. Een boek dat je op donkere momenten doet lachen en op andere momenten doet vloeken of doet denken. Je mag het evengoed door de kamer smijten. Zolang je er maar deugd van hebt.
Leander Verdievel – Gevoel voor tumor. Een handleiding voor kanker, zonder taboes. ISBN 978-9401-452-434. 192 pagina’s, €19,99. Tielt (B): Lannoo 2018.