Briefwisseling tussen twee literaire coryfeeën
Kees van Kooten en Remco Campert schrijven elkaar regelmatig over van alles en nog wat.
Remco Campert en Kees van Kooten zijn al 55 jaar bevriend met elkaar. Ze correspondeerden met elkaar, daarvan getuigen de laatste 24 pagina’s. Van Kooten bezat nog twintig mappen met rare ansichtkaarten, kolderieke plakwerkjes en al dan niet van commentaar voorziene krantenknipsels. Hij maakte een keuze en voegde ze toe aan de 58 brieven die ze elkaar schreven tussen november 2017 en juli 2018. De briefwisseling begon na een uitnodiging van Remco Campert. Een onverwacht initiatief, omdat hij nota bene kort daarvoor had aangekondigd te stoppen met schrijven. Het was direct al de bedoeling samen een boek te schrijven. In de brieven worden veel herinneringen opgehaald, maar stellen ze beiden zich kwetsbaar op door over hun oude mannen problemen te spreken. Soms reageren ze op elkaar, maar vaak spreken ze voor zichzelf.
Auteurs
Remco Campert (1929 is dichter en schrijver van verhalen en romans. Hij behoorde bij de Vijftigers, een groep jonge dichters aan het eind van de jaren ’40. Zijn werk werd bekroond met de P.C. Hoofdprijs. Zijn laatste bundel Open ogen verscheen in 2018. Daarnaast schreef hij talrijke romans, zoals Het leven is vurrukkulluk, Tjeempie, Een liefde in Parijs en columns in de Volkskrant.
Kees van Kooten (1941) is vooral bekend van zijn komische, satirische programma’s met Wim de Bie op de VPRO-televisie. Hij schreef ook romans, korte verhalen en cursiefjes.
Verschillen
Er is een groot verschil tussen de brieven. Campert is meer beschouwend, Van Kooten is anekdotisch. Ook het leeftijdsverschil is duidelijk merkbaar. De 89-jarige Campert beweegt zich heel moeizaam en komt nergens meer, terwijl Van Kooten nog naar zijn buitenhuis in Frankrijk tuft. Campert klaagt over zijn afnemende geheugen en zijn naderende dood.
Ook in de manier waarop ze elkaar aanspreken zien we verschillen. Campert begint de meeste keren met het formele Beste Kees, maar is gevarieerder in zijn afsluitingen: Je trouwe vriend Remco, Geen lachebekje, Rem, Uw sloddervos, Vriend Remco. Van Kooten heeft steeds een andere aanhef: Goede oude Remco, Beste degene die mijn vriend is, Wijze opa Remco, Remcori Salutem, Hallo jij daar.
Reacties
Soms wordt er op elkaar gereageerd. Bij voorbeeld als ze het hebben over de obers van vroeger. Ze hebben dezelfde herinnering. Vroeger sprak je de obers in Américain aan met het woordje ‘meneer’ ervoor. Meneer Bouma, Meneer Bogers. Nu zeggen de jongeren hallo daar, hier nog zes bier. Beiden spreken lovend over de schrijver Grunberg. Een paar keer gebruiken ze de zin Arnon Grunberg for president. Al grappend eindigt Campert zijn brief Grundberg als Verlosser. Als Van Kooten heel openhartig vertelt dat zijn piemel er tegenwoordig maar dun en lusteloos bijhangt, maar dat hij het wel zo rustig vindt, reageert Campert met de mededeling dat het met hem hetzelfde gesteld is en dat dit hem niets kan schelen.
De sfeer tussen de vrienden is heel prettig en gemoedelijk. Het zijn oudere mannen die een goed leven hebben gehad en niet klagen, maar berusten in de kwalen van de hogere leeftijd.
Dit unieke boekje ontroert en is vaak humoristisch en heel goed geschreven.
Remco Campert en Kees van Kooten – Aanelkaar. ISBN 978-94-031-4320-0, 240 pagina’s, € 25. Amsterdam: De Bezige Bij 2019.