Kudde opstandige olifanten wordt gered van de dood
Natuurbeschermer ’hoort’ de stemmen van dieren in nood.
De Zuid-Afrikaanse natuurbeschermer Lawrence Anthony bezit in Zululand het natuurreservaat Thula Thula. Hij woont er met zijn vrouw Francis en een aantal opzichters en wachters. Hij kampt nog met startperikelen, bijvoorbeeld stropers die hij niet kwijt raakt, als hij wordt gebeld met een aanbod: ‘Wil hij een kudde olifanten hebben?’ Hij hoeft niets te betalen, alleen de omheining van zijn terrein moet goed worden verstevigd. Accepteert hij de kudde niet, dan worden alle dieren afgeschoten.
De reden van dit kostbare geschenk? De olifanten zijn ‘moeilijk’. Ze breken steeds uit in het reservaat waar ze wonen en richten dan ontzettend veel schade aan. Anthony kan het cadeau eigenlijk niet aanvaarden, hij is niet klaar voor zo’n kudde. Maar om olifanten, ‘de grootste landzoogdieren, de grootste en edelste landdieren ter wereld die symbool staan voor alles wat er zo majestueus is aan Afrika’ te laten afschieten… dat kan hij niet laten gebeuren. Hij besluit ze te redden. Hij accepteert het geschenk. En daarmee zet hij zijn eigen leven op z’n kop en ook dat van alle mensen uit Thula Thula en omgeving.
Anthony laat zeventig arbeiders komen die met man en macht aan de gang gaan om de hele zware schrikdraadomheining van het reservaat te verbeteren. Ook maken zij een soort ‘binnenreservaat’, een boma, een afgepast terrein waarin de kudde moet wennen voor zij de vrijheid krijgt. Er ontstaat tegenwerking, er wordt op de arbeiders geschoten, er zijn duidelijk mensen niet blij met de komst van de olifanten. En dat terwijl deze dieren vroeger vrij in Zoeloeland leefden maar er al bijna een eeuw verdwenen zijn. Als de dieren na veel problemen voet op de grond van Thula Thula zetten, is dat het begin van een zware strijd.
De olifanten zijn op hun vorige woonplaats achtervolgd, sommige zijn gedood, de dieren zijn doodsbang voor knallen. Ze weigeren koppig om zich nu hier weer in het ongeluk te laten storten, want hoe kunnen zij weten dat Lawrence hen meer dan goed gezind is? Anthony besluit, samen met zijn opzichter David, bij de boma te gaan kamperen, zodat ze steeds in het zicht van de dieren zijn die daarmee dan wellicht aan hen wennen. Langzaam, heel langzaam vertoont Nana, de matriarch en leidster van de kudde, enig vertrouwen in haar baas. Als zij hem vertrouwt volgt de rest ook. Maar het blijven onvoorspelbare, wilde dieren, dat realiseert iedereen zich goed.
Auteur
Lawrence Anthony (1950 – 2012) was een Zuid-Afrikaans natuurbeschermer. In 2009 schreef hij – samen met journalist Graham Spence die ook het nawoord schrijft – dit boek over zijn groeiende vriendschap met de kudde in zijn eigen natuurreservaat. Het boek werd een wereldwijd succes, maar werd nog niet eerder in de complete versie in het Nederlands vertaald. Na de dood van Anthony wordt zijn werk in Thula Thula voortgezet door zijn vrouw Françoise Malby.
Nu het ‘safari-reizen’ voor steeds meer mensen binnen bereik komt en ook steeds vaker wordt gedaan, vertelt dit adembenemende boek een verhaal dat zowel als voorbereiding als terugblik kan dienen. Anthony is opgegroeid in Zuid-Afrika en daardoor één met de natuur. Hij houdt van de dieren waarover hij schrijft en die liefde straalt zijn boek uit.
Hij zegt zelf: ‘Ik ben geen olifantenfluisteraar, ik beschik niet over speciale vaardigheden. Het gaat om de olifanten – zíj waren het die fluisterden en zíj hebben mij geleerd hoe ik moest luisteren.’ Hebben olifanten een taal dan? Jazeker. Olifanten communiceren met elkaar, kilometers ver in de omliggende bush, via een diep gerommel in hun maag dat zo laagfrequent van toon is dat mensen het niet horen. Na lang oefenen leerde de ‘fluisteraar’ het geluid herkennen, niet doordat hij het hoorde, maar doordat hij het voelde.
Nana, Frankie, Mnumzane, Mvula en Mandla om maar wat olifanten bij naam te noemen, zij worden zulke ‘vrienden’ van de lezer, dat de dood van baby Thula regelrechte emotie oproept.
Dit is een schitterend boek – met eigen, mooie foto’s – dat je in één adem uitleest. Daarna wil je op safari of op z’n minst naar de dierentuin om naar olifanten te kijken. Zeker weten.
Een boek voor natuurvrienden, ‘groen’-denkers, pure genieters.
Lawrence Anthony en Graham Spence – De olifantenfluisteraar. Vertaald uit het Engels (The Elephant Whisperer) door Bureau Bernards. ISBN978-90-8975-663-3, 350 pagina’s, €22,50. Meppel: Just Publishers 2019.