De hamerslagen van de tijd in een oude Noorse saga
Geschiedenis en romantiek volgens beste Scandinavische tradities.
In ver voorbije eeuwen kwamen in het noord-Noorse dorp Butangen in het Gudbrandsdal twee zusjes ter wereld. Ze ‘deelden huid’, waren een Siamese tweeling. De zusjes Halfrid en Gunhild Hekne waren ieder een bron van vreugde en maakten samen wonderschone tapijten op hun gedeelde weefgetouw. Als zij, bijna volwassen, overlijden, schenkt hun bedroefde vader de dorpskerk twee klokken. In het brons wordt al zijn zilver verwerkt, de meisjes en hun bij de geboorte overleden moeder Astrid worden voor eeuwig geëerd in klanken. De kerk is een oud-Noorse staafkerk, een bijzonder houten bouwwerk. In die tijd stonden er wel duizend in het land, eind negentiende eeuw waren er nog maar vijftig over. Maar geen enkele van die kerken beschikt over Zusterklokken die magische krachten blijken te hebben en de dorpelingen beschermen.
In 1880 krijgt Butangen een nieuwe dominee. Hij is afkomstig uit de stad, voelt zich meer dan vreemd in het dorp waar oude gebruiken heersen en waar de bewoners koppig blijven geloven in oude Noorse goden en de magie uit de oertijd. Dominee Kai Sweigaard beslist dat de staafkerk vervangen moet worden. Nadat een bejaarde gelovige in de kerk is gestorven van de kou voelt hij zich gesterkt in zijn plannen. De nieuwbouw zal worden bekostigd door de oude kerk als cultuurgoed aan Duitsland te verkopen. Daar wordt de staafkerk herbouwd en zo heeft hij geld voor de nieuwbouw. Maar Kai rekent buiten de behoudende dorpelingen, en dan vooral buiten Astrid, een nazaat van de familie Hekne. Zij is slim, nieuwsgierig, wil meer van de wereld weten. Als de dominee haar daarbij helpt, wordt zij in stilte verliefd op hem. De dominee is keurig verloofd, maar Astrid laat hem toch niet onberoerd.
Totdat er een vreemdeling verschijnt. De jonge Duitse architect Gerhard Schönauer wordt vanuit Dresden naar Butangen gestuurd. Hij moet de staafkerk plank voor plank documenteren opdat deze later in Duitsland nauwkeurig herbouwd kan worden. Ook Gerhard en Astrid ontmoeten elkaar. Ze worden verliefd en dromen ervan in Dresden te gaan wonen. Maar de Zusterklokken uit de oude kerk, de klokken van de dode meisjes Hekne, lijken roet in het eten te gooien. Hun geluk wordt bedreigd.
Auteur
Lars Mytting (1968) was jarenlang journalist en redacteur. In 2006 verscheen zijn eerste boek Paardenkracht, over een pompstationhouder die strijdt tegen de oprukkende gewoonte auto’s snel te vervangen en steeds technischer te maken. Dat boek verwierf een ware cultstatus.
Zijn volgende boeken draaien ook om oud materiaal, in dit geval hout. Hij schreef Vlamberken, bekroond met de Noorse Boekhandelsprijs 2014 en in 2011 het non-fictieve De man en het hout. Dat boek wordt beschouwd als een soort houthakkersbijbel, het brengt liefde voor het hout over, voor traditionele fysieke arbeid. Het werd een internationale bestseller. Zijn werk werd in 15 talen vertaald.
Eigenlijk leunt ook dit boek op hout en het oude timmermansambacht, in de poëtische liefdevolle beschrijving van de waardevolle, betoverend mooie staafkerk. Met wat fantasie zou je de drie boeken als een hout-trilogie kunnen beschouwen. De legende van de Zusterklokken is gebaseerd op een oude plaatselijke legende, die wordt verteld in verschillende Noorse dorpen in Gudbrandsdal.
Oude waarden, tradities, toverspreuken, kruidenmengsels, godendranken en familiegewoontes, het oude Scandinavië dat we kennen uit de boeken van Nobelprijswinnaar Sigrid Undset herleeft in dit boek.
Wie gevoelig is voor dergelijke prachtige verhalen uit de landen van de lange, duistere winters en de korte lichte zomers, voor de ruige landschappen en de ijzingwekkende kou kan ik maar één advies geven: lees dit boek, lees al Myttings boeken. Zijn geheimzinnige, poëtische stijl, zijn mooie, meeslepende verhalen zijn een regelrecht feest om te lezen.
Lars Mytting – De Zusterklokken. Vertaald uit het Noors (Søsterklokkene) door Paula Stevens. ISBN 978-90-254-5395-4. 409 pagina’s, € 24,99. Amsterdam: Atlas Contact 2019.