Hoe het kwaad een vredig dorp verovert
Schrijvers in spe gaan ten onder aan publicatiedrift.
Als een succesvol schrijver de rommelkamer van zijn huis gaat leegruimen wordt hij geconfronteerd met een grote oogst aan manuscripten. Die zijn hem in de loop der jaren toegestuurd door mensen die zijn oordeel vroegen over hun werk en meteen een dringende introductie vroegen bij zijn uitgeverij. Een verzoek dat nooit tot publicatie leidde.
Maar dan stuit de schrijver op een dikke verzegelde enveloppe zonder de naam van een afzender, die hij kennelijk nooit heeft opengemaakt. Als hij dat doet komt daar de getypte tekst uit van De duivel in het laatje. Hij leest het en wordt gegrepen door de tekst. Het gaat om een verhaal dat de anonymus heeft gehoord van een priester, Cornelius. Deze heeft een standplaats in het rustige dorp Dichtersruhe, waar ooit de grote Goethe één nacht heeft gelogeerd. In dit dorp bevat iedere familie tenminste één schrijver-in-spe. Al die schrijvers bestoken landelijke uitgeverijen met hun romans, verhalen, gedichten… Nooit is het iemand gelukt een boek van eigen werk in handen te krijgen. Het blijft bij afwijzingsbrieven.
Pater Cornelius heeft onderdak bij de 90-jarige pastoor, vader Christophorus, die continu bezig is zijn memoires te schrijven. De dorpelingen accepteren Cornelius pas als hij zijn preken gaat doorspekken met passages van literatoren en citaten van hun geliefde Goethe. Het rustige dorp heeft jarenlang een strijd gevoerd tegen vossen die hondsdolheid – voor velen het symbool van de duivel – het dorp binnen brachten. Nu lijkt men die strijd gewonnen te hebben. Maar dan komt er een vreemdeling naar het dorp. Een fatterige sluwe man, die zich voorstelt als Bernhard Fuchs, uitgever. Bij het horen van ’s mans beroep breekt onder de dorpelingen de gekte los. Wie zal deze gast zover krijgen dat deze zijn manuscript gaat uitgeven? Cornelius vertrouwt het niet. De man is hem te sluw, hij heeft een verborgen agenda.
Auteur
Paolo Maurensig (1943) werd als zoon van een banketbakker geboren in Gorizia, aan de grens van Slovenië. Op zijn twintigste vertrok hij naar Milaan en had er allerlei baantjes. Tegenwoordig woont hij in Udine. In 1993 debuteerde hij met De Lüneburger variant. Het was meteen een doorslaand succes en werd in meer dan dertig talen vertaald. Dit is zijn elfde roman. Zes van zijn boeken zijn in het Nederlands vertaald.
Wellicht heeft het late debuut van de schrijver hem op het idee gebracht van het fascinerende gegeven van een dorp vol mensen die er allemaal op hopen dat hun ‘thuiswerk’ zal worden gedrukt bij een echte uitgeverij. Maar het verhaal gaat veel verder. Want de sluwe Bernhard Fuchs blijkt een verpersoonlijking van de duivel zelf. En zoals ieder weet heeft het kwaad het gemunt op wie hij maar tegenkomt. De raadgevingen van vader Cornelius worden in de wind geslagen, de ‘uitgever’ poogt ook de priester in zijn klauwen te krijgen.
Dit is een roman van een fijnschrijver. Woord voor woord bouwt hij zijn scènes op, stilistisch prachtig vormgegeven, nooit wijdlopig, altijd mooi van taal.
Opnieuw brengt de gespecialiseerde uitgeverij van Italiaanse boeken een meesterwerk van een Italiaanse schrijver. Mooi, zo’n ambassadeur van het beste van eigen bodem.
Een prachtig boek, echt voor fijnproevers.
Paolo Maurensig – De duivel in het laatje. Vertaald uit het Italiaans ( Il diavolo nel cassetto) door Hilda Schraa. ISBN 978-90-7627-7076-0, 154 pagina’s, €18,90. Amsterdam: Serena Libri 2019.