Grommend orgelpunt
Poolse violiste ontworstelt zich aan haar milieu en bouwt aan een nieuwe toekomst in Nederland. Ze kan echter niet ontsnappen aan de zuigkracht van haar familie.
Silezië is de streek die ten noordoosten van Tsjechië ligt. Vanaf 1236 tot 1945 behoorde het gebied tot het Duitse rijk. De inwoners bestonden voor drie kwart uit Duitsers en voor een kwart uit Polen. Tijdens de val van het Derde Rijk vluchtten veel van de 4,5 miljoen Duitsers weg voor de Russische troepen of werden verdreven. Nadien werd de streek grotendeels gevoegd bij Polen en waren behalve de Poolse inwoners alleen Duitsers die ook de Poolse nationaliteit hadden verkregen nog welkom.
Op de lessenaar van Ev (Evelien) Müller staat een orkestpartij van de symfonie Uit de Nieuwe Wereld van Anton Dvořák. Het voelt als een grap. Ze heeft het stuk tientallen keren in diverse landen met verschillende orkesten gespeeld. Nu is het zover, haar Nieuwe Wereld is begonnen.
Dvořák komt uit Bohemen, Ev uit een gebied dat er niet ver vandaan ligt: Silezië. Misschien speelt ze daarom zijn muziek graag. Of zijn de altvioolpartijen zo goed omdat hij zelf altviolist was? Toen ze op het conservatorium van Katowice ontdekte dat hij naast Tsjechisch ook graag Duits sprak, werd haar sympathie voor zijn werk nog groter.
Het was haar vader die Ev al als kleuter een kwartviool in handen gaf. Zelf was hij muzikaal en leek wel elk instrument dat hij in handen kreeg te kunnen bespelen.
‘Die verdomde oorlog’ kon haar vader grommen als zijn muzikaliteit ter sprake kwam. Van enige vocale of instrumentale scholing leek destijds geen sprake te zijn geweest. Hij was chauffeur op een truck geworden. Al zijn hoop om zijn eigen dromen te kunnen verwezenlijken legde hij in zijn tweede en jongste dochter. Zij leek zijn muzikaal talent te hebben.
Ook al bleek Ev zich inderdaad te ontwikkelen tot een buitengewone musicienne, de druk om te presteren was ook van moeders kant buitengewoon zwaar. Toen Ev vele jaren later haar eindexamen aan het conservatorium cum laude behaalde, was haar commentaar: ‘We hadden niet anders verwacht. De schande zou te groot zijn geweest.’
Auteur
Ewa Maria Wagner (1964) is geboren in Silezië en werkt momenteel bij het Radio Filharmonisch Orkest in Hilversum. Daarnaast schrijft ze artikelen en interviews. Ze studeerde af aan de Schrijversvakschool in Amsterdam.
Na twee mesalliances in Polen en later in Duitsland gaat Ev in 1991 met een nieuwe partner naar Nederland. Ze komt terecht in een gerenommeerd orkest. Na drieëntwintig jaar dreigt aan haar gelukkige bestaan echter een einde te komen. Haar orkest en een ander ensemble moeten fuseren. Tientallen musici zullen worden ontslagen. Ev hoort daar waarschijnlijk bij.
Daarnaast voelt ze een enorme druk om de banden met haar familie aan te halen. Vooral met haar vader met wie ze een haat-liefde verhouding heeft en die binnenkort zijn tachtigste verjaardag zal vieren. Moet ze zich weer de nabijheid van haar vader gelegen laten liggen? Haar vader die zijn dochter uitmaakte voor een loser omdat ze niet als violiste een podiumster was geworden, maar een ondergeschikt plekje als altvioliste had verkozen. En wat zou zijn reactie wel niet zijn als ze vertelde dat ze misschien ontslagen zou worden?
Een roman over verdrongen familiegeheimen, projectie van eigen falen en onverenigbaarheid van karakters tussen vader en dochter. Een onopgesmukt verhaal dat het leven raakt.
Ewa Maria Wagner – Het Tristan Akkoord. ISBN 978-90-290-9367-5, € 19,99, 256 pagina’s. Amsterdam: Meulenhoff 2019.
Interview met de auteur: https://www.youtube.com/watch?v=XKVVeJ5g6Qg