Een liefde die tussen de boeken begint…
…en door het noodlot getart wordt.
Roya, 77 jaar oud en gelukkig getrouwd met Walter, woont in een Amerikaanse stad in New England in de VS. Ze is geboren en getogen in Teheran, Iran, en heeft altijd gedacht dat ze daar haar leven lang zou wonen. Zij en haar zusje Zari studeerden hard, haar modern-denkende vader Baba had de hoop dat zijn beide dochters Nobelprijswinnaars zouden worden. In 1953, als Roya 17 is, komt ze veel in een kleine boekhandel in de stad, gerund door meneer Fakhri. En het is daar dat ze Bahman Aslan ontmoet, een serieuze, intelligente, politiek-actieve jongen. De twee jonge mensen worden dolverliefd op elkaar. De boekhandel wordt hun toevluchtsoord. Ze gaan serieus van elkaar houden en willen hun leven delen. Bahmans moeder heeft voor haar zoon een rijker meisje op het oog, maar de twee besluiten zich daar niets van aan te trekken. Ze zullen stiekem in stilte trouwen.
Als Roya Bahmans brief krijgt: ‘Kom woensdag om twaalf uur ’s middags naar het midden van het Sepah-plein. Daar ontmoeten we elkaar en dan zullen we voor eens en altijd samen zijn’ is ze dolgelukkig. Maar als ze daar staat in haar mooiste kleren komt Bahman niet opdagen. Ze is doodongerust. Maar ze ziet hem niet meer terug. Ze krijgt alleen na een tijd bericht dat hij getrouwd is met het rijke meisje dat zijn moeder uitkoos. Ziek van liefdesverdriet besluit Roya te vertrekken uit de stad waar ze zoveel gelukkige uren met haar jonge verloofde doorbracht. Ze gaat in Amerika studeren. Zari gaat met haar mee, trouw aan haar dierbare zusje.
De twee meisjes studeren hard. Het verdriet om Bahman slijt, maar altijd blijft de vraag knagen: waarom kwam hij niet opdagen toen? Ze waren toch zo zeker van elkaar?
En dan op een dag, zestig jaar later, komt ze terecht in een kleine, heel on-Amerikaanse boekhandel. De winkel lijkt sprekend op die van meneer Fakhri. Eigenaar zijn een Iraanse jongen en zijn tweelingzus. De jongen lijkt sprekend op Bahman zoals hij in haar hoofd is blijven leven als jongen van bijna 20. Voorzichtig vraagt ze of hij uit Iran komt. En jawel, hij antwoordt in het Farsi: hij blijkt de zoon van Bahman te zijn. Bahman woont in een plaats verderop, in een verzorgingstehuis.
Auteur
Marjan Kamali werd geboren in Turkije, haar ouders komen uit Iran. Ze bracht haar jeugd door in Kenia, Turkije, Iran en de Verenigde Staten. Ze studeerde Engelse literatuur in Berkeley, Columbia en New York. Ze woont met haar gezin in Boston. Haar verhalen werden uitgezonden door de BBC en ze werd genomineerd voor de Pushcart Prize.
Roya vertelt haar man Walter van haar ontdekking. Hij begrijpt dat zijn vrouw antwoord wil hebben op haar vragen en brengt haar naar het verpleegtehuis waar Bahman woont. De ontmoeting tussen de twee geliefden is emotioneel. En daar, zestig jaar later, komt eindelijk de waarheid boven tafel.
Dit is niet alleen het mooie verhaal over een grote liefde die geen kansen kreeg. Kamali vertelt tussen de bedrijven door ook beeldend over de politieke situatie in Iran, over de coup die gepleegd werd en de gevolgen die dat had voor de inwoners van het geknechte land. Wie niet voor het systeem was, was tegen en moest daar zwaar voor boeten.
Een boeiend boek, de sfeertekening van het oude Teheran komt prachtig tot zijn recht. Ook de jeugdige moed en overmoed van de politieke activisten wordt met empathie en vol mededogen beschreven.
Mooi, lief, ontroerend, een zeer lezenswaardige roman.
Marjan Kamali – De boekhandel van Teheran. Vertaald uit het Engels (The Stationary Shop) door Ernst de Boer en Ankie Klootwijk. ISBN 978-90-2635-057-3, 365 pagina’s, €21,99. Amsterdam: Ambo | Anthos 2019.