Wir schaffen das
Policicus van de buitencategorie.
Angela Merkel (geboren Kasner, Hamburg 1954) is een fenomeen. Ze steekt zodanig met kop en schouders boven de binnenlandse en buitenlandse politici uit dat je haar rustig kunt plaatsen in de buitencategorie. Ze heeft bovendien het voor een Duits politicus niet te onderschatten voordeel geboren te zijn na de Tweede Wereldoorlog, zodat haar, in tegenstelling tot enkele van haar voorgangers geen foute handelingen in het verleden te verwijten zijn.
Merkel, opgegroeid in de voormalige DDR, kiest vaak niet de weg van de minste weerstand. Zo ging ze natuurkunde studeren terwijl ze daarin allerminst op de middelbare school uitblonk. Na die Wende, de Duitse hereniging (1990) ging ze in de politiek en werd ze in 1991 minister onder Bondskanselier Helmu Kohl. In 1998 werd ze voorzitter van de regeringspartij CDU (Christlich Demokratische Union Deutschlands), een partij die ze niet alleen moderniseerde, maar ook deed opschuiven van rechts naar het midden. In 1999 pleegde zij ‘vadermoord’ op Kohl, die verwikkeld was in een financieel schandaal en moest aftreden. Nadat zij als lijsttrekker in 2009 de zittende Bondskanselier Gerhard Schröder nipt had verslagen werd zij zelf regeringsleider. Deze post vervult ze nog steeds, hoewel ze heeft aangekondigd zich na de komende verkiezingen, gepland voor dit najaar.
Zowel nationaal als internationaal heeft Merkel een mooie staat van dienst. Ze speelde een leidende rol in zowel de Europese kredietcrisis als in de vluchtelingencrisis. Haar Wir schaffen das werd een gevleugeld woord. Gisteravond vertoond de ARD (Duitsland 1) nog de boeiende speelfilm Die Getriebenen, naar het gelijknamige boek van Robin Alexander, over de 63 dagen in de zomer van 2015, die voorafgingen aan Merkels besluit in de vluchtelingencrisis. De actrice Imogen Kogge zet Merkel fantastisch neer.
Er zijn natuurlijk de nodige boeken over Merkel verschenen, hoewel zij weinig prijsgeeft over haar persoonlijk leven. In Nederland kwam het lezenswaardige Angela Merkel. Een politieke biografie uit en ook Het mirakel Merkel is beslist de moeite waard. In dit boek werpen tien auteurs vanuit hun eigen vak licht op het fenomeen Angela Merkel. Ze beschouwen de verschillende facetten van Duitslands achtste bondskanselier; haar voorkomen, haar politieke stijl, haar inhoudelijke politiek en haar persoonlijkheid, aldus de inleiding door de journalist Marcia Luyten. Ze noemt Merkel unzeitgemäß. Ze valt uit de tijd, is immuun voor mode en andere hippigheid.
Schrijfster Manon Uphoff laat haar bewondering blijken in een Brief aan Angela. Eén ding heeft u niet: een pokerface. Onder meer komt het rollen met haar ogen als iets haar niet bevalt aan de orde.
Evelien van Veen, journalist, bespreekt in De negen van Merkel haar sympathieke gewoontes. De eerste: kleren zijn totaal onbelangrijk.
In Wie is hier nu de baas tekent historica Els Kloek Merkel als ‘Ossi’, afkomstig uit Oost-Duitsland. In dit stuk wijst ze onder meer op het werkwoord ‘Merkelen’.
Niemand lacht meer als een meisje het tot bondskanselier schopt betoogt activiste Devika Partiman in een stuk dat eigenlijk veel meer over andere vrouwelijke politici gaat.
Modejournalist Céçile Narinx behandelt in Jacke mit Hose de metamorfose van de bondskanselier van nutsige melkmeid tot polished powerfrau met haar huidige volstrekt authentieke kledingstijl: klassiek-elegante kleurenblije blazers en donkere pakpantlons.
Ze heeft haar best gedaan zou volgens de journalist en Duitslandkenner Margriet Brandsma de zin zijn waarmee Merkel de geschiedenisboeken in zou willen gaan. Dit artikel geeft het beste beeld van Merkel en haar politieke betekenis.
Sophie Derkzen, journalist en presentator noemde haar bijdrage Ze was Mutti én Merkiavelli. Ze vraagt zich af hoe het met Duitsland en Europa was gegaan zonder Merkel. En hoe moeten we verder zonder haar? Ze was er altijd , ook als je eigenlijk niet wist naar wie je keek. Zeker is wel dat anderen niet langer hun hoop en vrees op Merkel kunnen projecteren.
De drie laatste bijdragen vind ik persoonlijk minder. Moesten de auteurs perse vrouw zijn? Een gedegen politieke analyse van bijvoorbeeld Jeroen Wollaars had niet misstaan.
Desalniettemin een interessante bundel over een exceptioneel politicus. Ook wij Nederlanders zullen Angela Merkel missen.
Wij zijn Angela – Ingeleid door Marcia Luyten. ISBN 978-94-92928-93-1, 173 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: Uitgeverij Pluim 2020.
Uw recensent heeft verschillende grote bijeenkomsten meegemaakt met zowel bondskanselier Gerhard Schröder als zijn opvolgster Angela Merkel. Haar redevoeringen waren ontspannen met een aantal goed getimede kwinkslagen. Ze wist goed waar ze het over had. Het was een genoegen naar haar te luisteren.