Een Noor in Amerika
Tegen je zin met je ouders emigreren om vervolgens in Amerika met lief en leed om je oren te worden geslagen.
Max Hansen wordt geboren in 1977 en groeit op in Stavanger. Zijn ouders waren ooit communisten van het gestaalde harnas, maar genieten nu van voortschrijdend inzicht. Ze hebben de barricades verlaten.
Max en ook zijn vriendjes zijn elf jaar als ze al of niet onder de radar van het ouderlijk gezag verslingerd raken aan de films over de Vietnamoorlog zoals Apocalypse Now. Een oorlog die al voorbij was toen Max werd geboren. Ook ziet Max films als The Deer Hunter, Platoon en Full Metal Jacket. Het lijkt een gelukkige en soms ongebreidelde jeugd. Zo breekt Max beide sleutelbeenderen bij een wild oorlogsspelletje. Op zijn twaalfde valt het besluit dat de familie Hansen naar Amerika zal emigreren om de pilotencarrière van vader veilig te stellen.
Max wordt weggescheurd van zijn vriendjes, van zijn vertrouwde Stavanger, van Noorwegen en heeft aanvankelijk veel moeite om in Garden City bij New Tork zijn draai te vinden. Dat keert radicaal ten goede als hij Mordecai Weintraub ontmoet. Ze worden boezemvrienden. Zowel tijdens hun schooltijd als daarna worden ze gegrepen door toneel. Beiden volgen na de highschool een professionele opleiding. Mordecai wordt acteur en Max uiteindelijk regisseur.
Via Mordecai leert Max de zeven jaar oudere Mischa Grey kennen. Zij is een veelbelovend beeldend kunstenaar. Max en Mischa zullen elkaar niet meer kwijtraken.
Naast de deze drie M’s Max, zijn vriend Mordecai en zijn geliefde Mischa zal Owen Hansen een belangrijke rol spelen. Hij is de oom van Max, de oudere broer van zijn vader, die in Vietnam heeft gevochten. Hij wordt beschouwd als het zwarte schaap van de familie, maar Max en Mischa zoeken contact met de man wat zal leiden tot een innige relatie.
Auteur
Johan Harstad (1979) is een Noorse auteur van romans, korte verhalen en toneelstukken.
Dit boek is een coming-of-age verhaal van de vijfendertig jaar oude Max Hansen. Bij bovenstaande zal de argeloze lezer zich ongetwijfeld afvragen of daar zo’n dikke pil van ver over de duizend bladzijdes voor nodig is. De vraag stellen is hem in dit geval met een afgepast ja beantwoorden. Want af en toe is het hard werken om de guirlandes vol details als lastige lianen te lijf te gaan, maar daarvoor wordt de lezers voortdurend beloond met verrukkelijk roetsjende passages zonder een woord chinees of zeurtaal.
Daarbij verstaat de auteur zijn vak door juist al die talrijke gewone dingen van het leven sprankelend onder de aandacht te brengen. Zowel de vrolijkheid van het leven als ook de tegenslagen, de onzekerheden, de verwarring en de teleurstellingen. Zo is Max’s relatie met zijn vader uiterst problematisch. In een litanie stort hij uiteindelijk zijn hart uit. De uitbarsting van verdriet duurt vele verbijsterende pagina’s lang en begint met het magistrale begin: Mijn papa. Ik had zo tegen hem opgekeken dat ik er pijn van in mijn nek had gekregen… Alleen al om deze tien bladzijden en meer soortgelijke litanieën, die ik vanwege het spoilereffect niet kan verklappen, verdient het boek aanbeveling.
Dit is een boek over liefde, oorlog, ballingschap en kunst. Toneel, muziek, vooral jazzmuziek, beeldende kunst en theater buitelen om de hoofdpersonen heen waarbij complexe thema’s van het leven met veerkracht en gemak langskomen.
Een niet te missen roman vol twijfel en opluchting.
Johan Harstad – Max, Mischa & het Tet-offensief. Vertaald uit het Noors (Max, Mischa & Tetoffensiven) door Edith Koenders en Paula Stevens. ISBN 978-90-575-9918-7, 1229 pagina’s, € 17,50. Amsterdam: Uitgeverij Podium 2018.