De familie Kuschfeld
Vier generaties van één familie verlangen ieder op hun manier iets gedenkwaardigs te doen, uit angst niet te worden herinnerd.
Het boek bespreekt vier generaties van de familie Kuschfeld. Eén verhaallijn die enkele dagen beschrijft in november 1950, gaat over Kurt Victor Karl Kuschfeld, lichtbewaarder in het Duitse plaatsje Reichsburg. In de familie wordt hij overgrootvader genoemd. De hoofdstukken die over hem gaan worden alle aangeduid met datum en tijd.
De oudste Kuschfeld had een zoon die in de oorlog foute dingen had gedaan. Na de oorlog verbleef hij zelfs een tijdje in Argentinië. In het boek wordt hij grootvader genoemd. Hij woont in een verzorgingshuis waar hij skypet met zoon en kleinkinderen.
De tweede verhaallijn gaat over het gezin Kuschfeld, de derde generatie. Dit gedeelte speelt zich af in de huidige tijd. De personen worden aangeduid met vader, moeder en de kinderen Victor en Benjamin.
Auteur
Sebastiaan Chabot (1959) is de zoon van Bart Chabot, bekend schrijver en entertainer. In New York volgde hij de opleiding Creative Writing. Hij studeerde af bij Jonathan Safran Foer. Voor deze debuutroman van Sebastiaan staan aanbevelingen van zijn docenten op de cover.
Het verhaal van de overgrootvader speelt zich af in 1950. Hij is de straatlichtbewaarder van het Duitse stadje Reichsburg an der Mosel. Hij is levensmoe en wil zijn leven beëindigen met hulp van dokter Von Kleinenleedt. Het verhaal over deze oudste Kuschfeld is behoorlijk ingewikkeld. Dit komt door de confrontatie met een dubbelganger, die aan hem verschijnt als een geest en als een figuur in zijn dromen, een surrealistisch element in het boek. De dubbelganger confronteert hem met het verleden. Het verhaal krijgt twee versies. In de ene versie had hij een vriendin, maar verliet hij haar. Ze worden weer verenigd. In de andere versie is hij getrouwd en viert hij zijn zilveren bruiloft. In het boek is dit het laatste hoofdstuk De zilveren bruiloft.
Het verhaal over de jongste Kuschfeld is gelukkig een helder verhaal. Hier heeft de auteur autobiografische elementen gebruikt: vader is schrijver en moeder is arts. Een kostelijk gedeelte is het bezoek van vader aan het stadhuis als hij papieren voor zijn vader in orde moet maken. Hij wordt van het ene naar het andere loket gestuurd. De dialogen met de mensen achter de balie zijn meesterlijk weergegeven.
De hoofdstukken die in 1950 spelen beschrijven een wat vreemde, niet herkenbare geconstrueerde wereld. Het is zogenaamd 1950, maar het maakt de indruk dat het wel vijftig jaar eerder zou kunnen spelen. Het begint met een merkwaardige conferentie de ‘Jablochkoff-Kaars Conferentie. De schrijfstijl en de overdreven gewichtigdoenerij maken het wel geestig. Zo is er het Reichsburg Comité voor Naoorlogse Heroverwegingen. De deelnemers hebben wat vreemde namen: dokter Von Kleinenleedt, meneer Unterrichter, Hoofd Politie in Reichsburg, meneer Schietch-Fröm, grootgrondbezitter en Burgemeester van Reichsburg en omstreken.
Er is onrust in Reichsburg omdat de stad bezoek heeft gekregen van de nieuw benoemde Afgevaardigde van het Kiesdeel Rheinland-Pfalz. Hij is berucht omdat hij jaagt op oude nazi’s, oorlogsmisdadigers. Hij heeft voor de veroordeelden tijdelijk een elektrische stoel ingehuurd. Deze gaat ook een rol spelen in dit verhaal. Een heel vreemd bedenksel.
Dit is een merkwaardig boek, zowel wat betreft de stijl als de inhoud. Het verhaal van 1950 is erg gecompliceerd. Jammer is dat de tweede generatie Kuschfeld zo’n vage figuur blijft. Vreemd is ook dat grootvader naar Den Haag komt en gaat logeren in Hotel des Indes. Deze opa met wie geskypet wordt komt niet eens op bezoek bij zijn zoon en kleinzoons.
Het lijkt er veel op dat in de Amerikaanse schrijfopleiding van de auteur de nadruk lag op de esthetiek: bijzondere woorden en veel metaforen, kortom mooischrijverij. Het laatste is zeker gelukt, maar het zorgt er wel voor dat het boek wat moeizaam leest. Een strenge redacteur zou veel kunnen verbeteren.
Een zeer literaire, maar ook gecompliceerde roman.
Sebastiaan Chabot – De slaap die geen uren kent. ISBN 978-90-254-5804-1, 277 pagina’s, € 21,99. Amsterdam: Atlas Contact 2020.