Ongeschikte leiders
De 45ste president van de Verenigde Staten van Amerika kan zich qua stoornissen moeiteloos spiegelen aan zijn voorgangers.
Het is me nogal een rijtje diskwalificaties dat zijn tegenstanders Donald Trump toedicht; bedrieger, nep, racistisch, pestkop, immoreel, narcist, vulgair, pathologische leugenaar, kleinerend, zwak en onzeker, hebzuchtig, pronkend, vrouwenhater, religieus-onverdraagzaam, xenofoob, ongeschikt als opperbevelhebber en dringend behoeftig aan therapie.
Dat is Trump, een illusies verkopende patjepeeër. Een gesjeesde cowboy die in het Wilde Westen elixers verkoopt als Haarlemmer Olie. Zijn slachtoffers zijn sukkels die in de rij staan voor wonderdrankjes zonder enig werkzaam bestanddeel. Ben je bang voor covid-19? Binnen een maand is er een vaccin beschikbaar. Misschien iets later. Trump is een super leugenbrokje. Sinds zijn inauguratie vertelde hij vijftien onwaarheden per dag. Ongeveer één per wakend uur.
Wat betreft huidskleur, geloof en sekse is het reuze oppassen. Een mohammedaanse vrouw met kleur is ongeveer het laatste waarop Trump zit te wachten. Hij is zo geobsedeerd door huidskleur dat de president het idee lijkt te hebben dat alle zwarte Amerikanen elkaar kennen. Hij was bijvoorbeeld hoogst verbaasd dat niet alle zwarte leden van het Congres de gekleurde minister Ben Carson persoonlijk kenden. Vooringenomenheid van Trump kan aan het rijtje worden toegevoegd.
Trump is helaas niet uniek in zijn soort. Onder zijn voorgangers telt men vele leugenaars en oplichters. Wie herinnert zich niet Richard Nixon? Harry Truman zei over hem: ‘Richard Nixon is een waardeloze, leugenachtige klootzak. Hij kan uit twee kanten van zijn mond tegelijk liegen en, als hij betrapt wordt op de waarheid, zou hij erover liegen om het niet te verleren.’
Ook Kennedy beheerste het métier van stevig jokken als geen ander. Deze pathologische rokkenjager loog er bij het zogenaamd oplossen van de Cubacrisis een flink rondje op los.
Wat dat betreft staat George Washington aan het andere eind van het spectrum. De man kón eenvoudigweg niet liegen. Evenals enkele andere brave presidenten als Gerald Ford en Jimmy Carter. Twee presidenten die overigens tot de minst effectieve leiders van het presidentenlijstje gerekend moeten worden.
Trouwens, Calvin Coolidge heeft men ook niet op leugens kunnen betrappen. Waarschijnlijk omdat hij vrijwel nooit wat zei. Zijn bijnaam was ‘Silent Cal’.
Heel wat presidenten leden aan narcisme, aan tomeloze ijdelheid en het niet kunnen omgaan met teleurstellingen. Behalve Clinton en Kennedy moet ook Lyndon B. Johnson worden genoemd. Hij vergeleek zich graag met Christus, had de drang de allerbeste te willen zijn, was ongeremd en onaangepast met een eeuwige hunkering eten, drank, vrouwen en bezit. Hij eiste totale onderwerping van zijn personeel door bijvoorbeeld brieven te dicteren terwijl hij zich met de deur open op het toilet ontlastte.
Auteur
Peter van der Heiden (1965) is politicoloog en docent North American Studies aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Hij legt de lat van Trump naast zijn voorgangers. Het resultaat is een verbijsterend beeld van veel Amerikaanse presidenten waar van alles mee mis was en waarbij Donald Trump bezig is een twijfelachtige traditie hoog te houden. Het zou een vermakelijk beeld zijn, als het niet zo tragisch was.
Gelukkig heeft de schrijver aan de analyse van de presidentiele deficiënties een biografische staalkaart van alle 45 Amerikaanse presidenten gevoegd. Hier kan de lezer terugvinden wat elke president als ambtsdrager waard was. Zonder de schandalen die in Weirdo’s in het Witte Huis dan immers al aan de orde zijn geweest.
Het boek is een journalistiek meesterwerkje met ongelooflijk veel informatie. Buitengewoon aanbevolen met het oog op de komende Amerikaanse verkiezingen en ook voor wat daarna zal volgen.
Peter van der Heiden – Weirdo’s in het Witte Huis. ISBN 978-90-2443-347-6, 255 pagina’s, € 22,50. Amsterdam: Boom Uitgevers 2020.