Opgroeien
Een weerbarstig Fries jongetje neemt zijn jeugd mee naar een volwassen leven in de Spaarnestad.
Meer dan zeventig autobiografische verhaaltjes vormen de uitlopers van de roman Winterwater van de Haarlemse columnist Lex Paleaux. We hebben Lexje daar leren kennen als een Fries jochie dat schurend langs zijn opvoeders opgroeit.
In dit boek glijdt de lezer moeiteloos verder in het leven van Lexje. Zijn moeder houdt streng vast aan de gereformeerde waarden. Een oorvijg of zonder eten van tafel zijn gebruikelijk als Lexje rare opmerkingen over het geloof maakt. Ze corrigeert trouwens even gemakkelijk als Lexje andere strapatsen vertoont. Gelukkig heeft de jongen zijn opa Pake en ook oma Beppe die hem tot troost zijn.
In elk geval, van je fouten moet je leren en opgroeien betekent dat je ogen regelmatig geopend worden om te zien hoe de wereld in elkaar zit.
Het is natuurlijk hartstikke leuk om plantjes bij het tuincentrum te jatten en ze dan tot vreugde van de buurt onder de prijs te verkopen, maar Lexje zal leren dat daar dan weer een ander ‘prijskaartje’ aan vast zit. Soms ontdekt Lexje onverwachte hulp en zoekt steun bij de juffrouw van de kindertelefoon, maar zijn moeder blijkt minder enthousiast, en niet alleen over de telefoonrekening. Nu ook weer haar driftbui en zonder eten naar bed. Toch is het niet alleen kommer en kwel, want wat een plezier als de meer inschikkelijke dominee hem toestaat de kansel van de kerk op te gaan en daar heel hard met twee vingers in de mond te fluiten. Uiteraard niet tijdens een dienst!
Ook de onverwachte meevallers en plezierige ontdekkingen tijdens zijn jeugd heeft de schrijver meegenomen naar Haarlem, waar een nieuwe stad en vooral nakend vaderschap op hem wacht. Maar al emigreer je naar deze stad met het mooiste station van Nederland, je neemt jezelf en je leven mee.
Moet je een paar verdwaalde wat nukkige Duitse toeristen de weg wijzen naar dat mooiste station? De schurende Lex van nu als beginnende ‘veertiger’ heeft er zijn weifelende gedachten over, terwijl dat niet zo is als hij een homoseksuele jongen die wordt belaagd te hulp schiet.
Opgroeien is afscheid nemen. Speciaal als je opa overlijdt. Het waren zijn woorden bij het aanhaken bij het schaatsen: ‘Lexje, jij moet nu voorop’. en het is Pake zijn beurt om aan te haken.’ Ze wisselen van plek en Lexje gaat voorop. ‘Stug doorschaatsen jongen, altijd stug doorgaan… Hoeveel tegenwind je ook hebt.’
Auteur
Lex Paleaux (1977) is schrijver van scripts voor tv-series, videoclips, korte films en theater. Verder schrijft hij columns, zoals gebundeld in deze uitgave. Het zijn vaak melancholieke verhalen met als motto ‘De tijden veranderen en wij veranderen met hen’.
Paleaux laat zien dat het geraden is om inzicht, noem het wijsheid, in je levensransel mee te nemen, eigenzinnigheid te koesteren en tenslotte je gezonde verstand te blijven gebruiken.
Eén zo’n wijsheid is je niet blind te staren op materiele verworvenheden van anderen zoals het bezit van een Porsche 911 Carrera Targa. Want iedereen weet toch: ‘Het bezit van de zaak, is het einde van het vermaak’ Al helemaal als je geen rijbewijs hebt.
Een bundel verhalen om naar terug te grijpen.
Lex Paleaux – Het leven is een circus. ISBN 978-94-932-1407-1, 256 pagina’s, € 19,90. Haarlem: Uitgeverij In de Knipscheer 2020.