Lichamelijke poëzie
Prozaïsche gedichten waarin emoties en lichamelijkheid een grote rol spelen.
De wereld van de poëzie is heel gevarieerd. De gedichten van Lamia Makaddam zijn wat betreft vorm en inhoud vrij uniek. Er zijn geen strofen, de regelafstand is heel ongelijk, de woordkeus is af en toe rauw, evenals de beelden. Pure poëtische zinnen die wel overheersen wisselen soms af met meer prozaïsche. Haar onderwerpen zijn heel verschillend: liefde, relaties, vrijheid, wraak, natuur, lichaam, dood. Haar taalgebruik is over het algemeen helder, maar soms ook raadselachtig.
Auteur
Lamia Makaddam werd in 1971 geboren in Tunesië. Ze studeerde Arabische taal- en letterkunde. Op twintigjarige leeftijd kwam ze naar Nederland. Ze is dichter, vertaler en tolk. Ze dicht in het Arabisch. Ze vindt het een veel rijkere taal waarin ze haar gevoelens subtieler kan verwoorden. Zo bestaan er voor het woord ‘liefde’ in het Arabisch twaalf benamingen. Je zult me vinden in elk woord dat ik schrijf is haar derde bundel en de eerste die vertaald is in het Nederlands. Lamia vertaalde het boek Jij zegt het van Connie Palmen in het Arabisch.
In sommige gedichten komen regels voor die heel nuchter en soms rauw zijn. Een voorbeeld treffen we aan in het gedicht Bevalling. In mijn dagelijkse kloffie ging ik naar buiten voor een afspraakje met een man. ……Ik bracht het kind ter wereld, snel gaf ik het een naam , wierp het in het toilet en trok het door. Met puur proza begint het gedicht Ik doe de deur open. Er lag een brief op mij te wachten. Ze schreven dat ze langs zijn gekomen en me niet thuis troffen. Ze wilden mijn kleding en mijn meubels meenemen. Tamelijk gruwelijk is ook het gedicht Het lijk. Het lijk zal in zijn geheel aankomen, na een tijdje. Er ontbreekt niets aan.
In veel gedichten speelt het menselijk lichaam een rol, zoals in Made by Eva. Het is een bizar maar ook wel komisch gedicht. Eva gaat een man in elkaar zetten, maar doet dat wat slordig. Ik rolde zijn penis om zijn nek, zijn hart ter grootte van een doperwt legde ik op het puntje van zijn neus. De dichteres kan ook heel poëtisch zijn over het lichaam dat blijkt uit Als het aan mij lag.
Als het aan mij lag ontblootte ik voor jullie mijn borsten vol liefde
en verleiding.
Mijn hoge, zilveren nek.
Mijn middel gesmolten door alle strelingen die vingertoppen achterlaten.
Dan liet ik jullie mijn zoete en gevaarlijke achterwerk zien.
Mijn diepe heupen en het roepende putje.
Een opmerkelijk hard gedicht gaat over wraak. Je draaide mijn armen om tot ze braken.
Je draaide mijn armen om tot ze braken.
Op een dag zal je begrafenisstoet passeren
en zal ik naar je wuiven
met deze littekens.
De dichteres laat ook zachtere gevoelens zien als het gaat over de liefde. In het gedicht Liefde en geluk spreekt ze met tederheid over haar kinderen. Toch wordt de sfeer weer hard als het zoals vaker ook over de dood gaat.
Op deze twee knieën heb ik twee kinderen opgevoed:
Liefde en geluk.
……………………………………………………………
Maar vanaf het begin wist ik dat deze twee kinderen
mijn graf zouden graven
met hun zachte handen.
We hebben te maken met een ongewone dichtbundel die verrast en ontroert.
Lamia Makaddam – Je zult me vinden in elk woord dat ik schrijf. Vertaald uit het Arabisch (Fi Alzaman Wa Khaijah) door Abdelkader Benali. ISBN 978-94-9192-175-9, 68 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: Uitgeverij Jurgen Maas 2020.