Mensen die er niet bijhoren
Verhalenbundel over zonderlinge, eenzame mensen.
Zestien korte verhalen over afwijkende mensen die buiten de maatschappij staan. Zij bekijken de wereld vanachter een Muur van glas. Heel realistisch wordt hun leefwereld beschreven. De buitenwereld heeft meestal weinig begrip voor hen. Vaak is er een steekje los bij de personages: overdreven smetvrees, extreme jaloezie, iemand die overal gevaren ziet en de mensen wil redden, dementering. Opvallend is het aantal verhalen dat gaat over dominante echtgenoten, de echtgenotes hebben geen leven en worden vernederd. Sommige personen zitten vast in hun gewoontes en raken overstuur als die doorbroken worden.
Auteur
Marijke Teeuw (1946) werkte als docent in Nederland en Mozambique. Haar Mozambikaanse ervaringen verwerkte ze in de autobiografie Moisés kind van Mozambique en in de verhalenbundel Kikkerhart. Sinds haar pensioen is ze taalcoach en doet ze ook andere vrijwilligerswerk.
De huwelijken in de verhalen zijn vaak belabberd. Meestal is de man zeer overheersend. Een goed voorbeeld is Grijs muisje. Alle verhalen worden voorafgegaan door een kenmerkende zin. In dit hoofdstuk is dat Zelfs op hun huwelijksdag heeft hij haar niet bij haar naam aangesproken. Als ze bij kennissen op bezoek gingen stelde hij haar voor als En deze grijze muis is mijn vrouw. Het verhaal heeft zoals veel andere een open einde.
Veel van de personen zitten vast in gewoontes. Zo is er een stuk over een man die ongestoord woont in een hofje. De rust wordt verstoord als er een vrouw komt wonen die zich aan de bewoner opdringt. Hij kan dit niet verdragen, met tragische gevolgen. Iets dergelijks gebeurt in het leven van een broer en zus die samenwonen. De zus houdt zich precies aan de regels van haar broer. Dit gaat ‘goed’ tot er een nieuwe buurvrouw komt. Als zus wat contact heeft met haar, ze zwaait alleen maar, wordt haar broer heel agressief. Hij scheldt zijn zus uit voor verraadster.
Het indrukwekkendst zijn de verhalen over dementerende mensen. Soms wordt er misbruik van hen gemaakt. Een dementerende vrouw krijgt hulp in de supermarkt. Als de helper haar naar huis brengt slaat hij zijn slag. Een ontroerend vertelsel gaat over een demente vader en zijn zoon. Vader is behoorlijk de weg kwijt. Vroeger was hij heel ontwikkeld, hij vertaalde Nederlandse literatuur in het Italiaans, zoals een gedicht van Gerrit Achterberg. Daar is een poster van gemaakt, die hangt aan zijn deur hangt. De vader kijkt nauwelijks naar de poster, het zegt hem niets. De zoon hoopt dat zijn vader het gedicht nog een keer herkent. Op een keer gebeurt dat en gaat vader het met zijn ogen dicht citeren, eerst in het Nederlands, dan in het Italiaans. Een prachtige passage.
De verhalen in Muur van glas maken indruk, ze raken je. Je wordt er alleen niet vrolijk van, want het ene is nog triester dan het andere. Maar ze zijn wel indrukwekkend en authentiek. Een groep buitengesloten mensen wordt prachtig in beeld gebracht.
Marijke Teeuw – Muur van glas. ISBN 978-94-6365-234-6, 199 pagina’s, € 18,95. Leeuwarden: Uitgeverij Elikser 2020.