Koningin in de klas
Mavo-kanon wil ‘lekker lesgeven’. Bij spreekbeurten geldt een Ronaldo- en Messi-veto.
‘We’ in plaats van ‘wij’, ‘me’ in plaats van ‘mijn’ et cetera. Tot verdriet van Juf Ans is grammatica een ondergeschoven kindje in het onderwijs geworden. Toch zijn er van die dingen die ze erin móet stampen, vanuit haar echte onderwijs-hart. Zoals die andere ‘knoert van een taalfout. ‘Hun hebben’ had een meisje geschreven. ‘Lieve schat,’ zei Ans ‘ik mishandel je net zo lang, tot je dit nooit meer doet.’
Typisch juf Ans, zo’n opmerking. Zoals er veel meer dingen ‘typisch juf Ans’ zijn. Er verscheen niet voor niets een boek over deze bevlogen onderwijskracht met tientallen jaren ervaring. En al wil ze sommige leerlingen soms met liefde achter het behang plakken, in de meeste van haar kinderen ziet ze de leuke trekken. Hun spontaniteit, hun vindingrijkheid – vooral het om smoezen gaat – en daar tegenover haar eigen kordate houding.
Die houding demonstreerde Ans al vroeg. Nadat ze in de jaren zeventig met haar diploma op zak 140 sollicitatiebrieven geschreven had ‘je kon in die tijd van Stampersgat tot aan Texel de snelweg plaveien met werkloze onderwijzers’ werd ze eindelijk opgeroepen voor een gesprek. In Etten-Leur. Zeven zelfingenomen heren kakelden tijdens het gesprek door haar heen. ‘Praten is prima’ zei Ans belerend ‘maar graag om de beurt. Ans’ doortastendheid maakte indruk en ze mocht op die school beginnen. Ze was binnen. Eerst jaren als invaller, later, na her en der haar deskundigheid in die functie bewezen te hebben, eindelijk als vaste kracht. Eind jaren tachtig stond ze op een leao in de Schilderswijk in Den Haag. Bij rotjochies en rotmeiden met een hart van goud. Intussen was ze ook meer dan juf, met echtgenoot Bert in haar kielzog. Hem had ze minder lief dan haar leerlingen en hun relatie liep op de klippen. Ans ging solliciteren en kwam in Breda bij De Nassau terecht, vmbo, mavo, havo, vwo en gymnasium. Daar werkt ze nu nog steeds, 63 jaar oud en nog steeds een vmbo- en mavo-juf want Ans geeft graag ‘lekker les’ en met dat volk valt er wat te beleven.
Auteur
Mark van der Werf (1976) werkte jaren in de journalistiek en stapte daarna over op het onderwijs. Maar die carrière duurde niet lang, na een moord op school werd hij overspannen. Hij schreef de bestseller Meester Mark draait door. Met deze manier van schrijven had hij zijn stiel gevonden. Er volgden verschillende boeken over school en ouders en kinderen, allemaal cabaretesk van stijl.
Met Juf Ans slaat Mark een zijpad in. Hij volgde de 63-jarige routinier Ans Geleijns een jaar. Zat achterin de klas en maakte aantekeningen, interviewde haar en haar tweede echtgenoot René, nam waar hoe het tablet een heel eigen plaats op school had veroverd maar de échte juf of meester nooit zou kunnen vervangen. En zag ook dat leerlingen, al kwamen ze nu op e-bikes naar school, al waren ze in het weekeind soms zo ‘stoned als een garnaal’ geweest en al hadden ze thuis soms zware problemen, toch diezelfde kinderen waren als zoveel jaar geleden. Stoer, grappig, eenzaam, ongelukkig, vindingrijk, slim of minder slim, bedenk het allemaal maar.
Daardoor kon Meester Mark zijn Juf Ans ook zo goed begrijpen. Daardoor kon hij over deze ‘oud-collega’ ook zo’n hartverwarmend boek schrijven.
Het is niet per se een boek voor onderwijs-liefhebbers. Onderwijs gaat iedereen aan het hart, en iedereen heeft onderwijs genoten. Bovendien, vertelde juf Ans, denken heel veel ouders dat ze meer verstand van onderwijs hebben dan degene die voor de klas staat.
Geniet maar van dit boek. Meester Mark heeft met deze hartveroverende, springlevende juf Ans weer een lot uit de loterij getrokken.
Mark van der Werf – Juf Ans. Koningin in de klas. ISBN 978-94-6319-225-5. 192 pagina’s, €16,99. Schiedam: Scriptum 2020.