Slagroom op pikzwarte inkt
Selectie uit het werk van een briljante Kroaat.
Haar zwangerschapsverlof is bijna voorbij. Ze is opgeknapt, voelt zich weer prima. Haar derde bevalling – een zoon na twee dochters, tot grote blijdschap van haar man! – is bijzonder zwaar geweest. De arts had het eigenlijk niet verstandig gevonden, deze derde zwangerschap, hij had het haar zelfs ontraden. Maar Darko, haar man, verlangde zó naar een zoon, dat ze het risico had genomen. En met succes. De bevalling had haar op de rand van de dood gebracht, maar alles was goed afgelopen. En Darko en zijn familie waren zielsgelukkig dat de kleine jongen de familienaam in stand hield.
Nu gaat ze een dagje naar Zagreb, als vanouds. Ze brengt de kleine jongen bij haar moeder en zit zingend van geluk in de auto. Eindelijk zal ze haar beste vriendin Tina weer zien en samen met haar koffiedrinken en kletsen. Ze gaat een beetje winkelen én ze gaat naar het ziekenhuis. Ze zal de dokter een cadeau en de verpleegsters bonbons gaan brengen. Zij hebben zó goed voor haar gezorgd in die moeilijke dagen. Ja, dit wordt een heerlijke dag!
De verpleegster in het ziekenhuis begroet haar enthousiast. ‘Fijn te zien dat het zo goed met haar gaat, na die vreselijke bevalling. Zowel zij als haar zoon had immers op de rand van de dood gezweefd toen. En hoe gaat het met haar man’, informeert ze. Om bijna in één moeite door te gaan dat zíj, de zuster, het háár man niet zo snel vergeven zou hebben. Wat? Nou, die keuze die hij maakte toen, voor de vrouw of de zoon. Het was goddank zo ver niet gekomen, maar toch…
En dan wordt haar alles duidelijk. De bijna schuldbewuste houding van Darko…, het feit dat hij na tien jaar samenzijn… Haar leven verandert voorgoed. Ze zal nooit meer gelukkig kunnen zijn.
Auteur
Miro Gavran (1961) is een Kroatische schrijver van internationale faam. Hij schrijft romans, verhalen, toneelstukken, gedichten en kinderboeken. Hij heeft verschillende Europese literaire prijzen ontvangen. Zijn werk is in meer dan veertig talen vertaald. De auteur heeft een eigen theaterfestival, Gavranfest, in Slowakije, Tsjechië en Polen. Daar worden uitsluitend zijn stukken opgevoerd. Na de roman Kafka’s vriend is dit Gavrans tweede boek dat in Nederland wordt uitgegeven.
Bovenstaande samenvatting komt van het verhaal Of de vrouw of de zoon, dat in 2017 uitkwam. Het lichte geluk verandert in ongeluk, nadat Gavrans vlijmscherpe pen in de inkt is gedoopt. Wat wit leek, blijkt een diepzwarte ondertoon te hebben. Deze tegenstellingen wit op zwart komen ook in de andere verhalen en in het toneelstuk voor. Mannen in oorlogsgebied maken zich druk om het leven van een beer te redden terwijl om hen heen doden vallen. Maar dááraan zijn ze in de oorlog gewend, die beer is het redden waard. De sympathie van de lezer wordt op de proef gesteld, is het goede niet toch het kwaad? Het is van een vilein en tragisch absurdisme dat alle verhalen van deze auteur kenmerkt.
In dit boek staan twee nieuwe verhalen en twee verhalen die eerder in Nederland verschenen. Toneelstuk De pop (in het Kroatisch Lutka) werd in 2012 in New York opgevoerd, in 2018 in Breda.
Dit werk is briljant en humoristisch, fraai geschreven en voorzien van verrassende thema’s. Hopelijk hoeven we niet te lang te wachten op meer vertalingen van het werk van Miro Gavran..
Een mooi-verzorgde uitgave, bovendien van een uitgeverij die zich richt op Kroatische literatuur. Subtiel geïllustreerd.
Miro Gavran – Vier verhalen en een toneelstuk. Samenstelling en vertaling: Sanja Kregar. ISBN 978-94-9216-017-1, 193 pagina’s, €22,50, Amsterdam: Uitgeverij KLIN 2020.