Liefde in tijden van autisme
Volwassen vrouw worstelt met haar autisme. Ze moet door diepe dalen, maar uiteindelijk weet ze haar leven zo in te richten dat het een zondagsleven wordt.
Wanneer je als volwassene de diagnose ‘autistisch’ krijgt is een aantal dingen duidelijk, maar dat wil niet zeggen dat het leven er gemakkelijker op wordt. Als kind is de school voor Jasmijn Vink een verschrikking: al die geluiden die binnendringen, schreeuwende kinderen, om de vijftig minuten een harde bel, voor elk vak een andere docent. Haar hoofd zit dan vol en ze kan zich niet meer concentreren.
Als ze haar diploma heeft is dat dan ook een geweldige opluchting. Ze is bevrijd van de leerplicht! Ze is blij met haar appartementje waar ze met haar hond Romy woont. Maar daarvoor moet natuurlijk wel gewerkt worden. Via het uitzendbureau heeft ze een baan als receptioniste bij een scheepvaartmaatschappij. Daar heeft ze haar eigen rustige plek zonder collega’s om haar heen. Als het bedrijf gaat fuseren komt ze op straat te staan. Met het geld dat ze meekrijgt, koopt ze een half jaar vrijheid, waarin ze een boek gaat schrijven. Een boek over haar autisme.
Auteur
Judith Visser (1978) is schrijver van tot nu toe dertien boeken en een reeks korte verhalen. Met Zondagskind (2018), een autobiografische roman over het opgroeien met autisme, beleefde zij haar doorbraak naar het grote publiek. Zondagsleven is het vervolg, waarin zij verhaalt hoe het Jasmijn (=Judith) vergaat in haar volwassen leven. Judith woont en werkt in Rockanje.
Slechts enkele mensen weten dat ze autistisch is, onder wie haar vriend Nick, drummer van beroep. Hij moet zich in hun relatie wel aan haar voorwaarden houden: hij moet om precies half acht ’s avonds bellen, hij mag maar een of twee keer per week langskomen en dan op tijd, hij krijgt niet de sleutel van haar flat. Wanneer hij de aanbieding krijgt om met een band te touren door Engeland wil hij graag dat ze meegaat. ‘Nee’, is het antwoord. Ze kan al die prikkels niet aan. En eigenlijk vindt ze het heerlijk dat ze weer een paar maanden alleen met Romy is.
Nick is dol op haar, maar heeft ook zo zijn eigen verlangens. Zo wil hij graag gaan samenwonen, maar weer wordt het ‘nee’. Jasmijn heeft haar eigen afgebakende veiligheid nodig. Het gevolg is dat de relatie wordt verbroken. Nick zoekt en vindt een nieuwe vriendin, met wie hij een kind krijgt.
Na de zes maanden vrijheid wordt Jasmijn bij een ander bedrijf als receptioniste aangenomen. Maar hoe anders gaat het daar toe. Met haar leidinggevende heeft ze de nodige botsingen. Na de publicatie over haar autisme is er wel meer begrip voor haar. Maar wanneer ze de uitgaande post voorziet van stickers met reclame voor haar boek, is de maat vol. Ze wordt op staande voet ontslagen.
Een nadeel én een voordeel. Ze heeft nu meer tijd om zich als schrijfster te openbaren. Ook de relatie met Nick komt weer goed, zij het met ups en downs. Hoe moet Jasmijn omgaan met het feit dat ze met iemand samenwoont? En hoe met een kind dat eens in de veertien dagen komt logeren?
En dan gaat haar trouwe makker Romy, met wie ze zoveel heeft meegemaakt, plotseling dood. Ook al woont ze in haar droomhuis vlak bij bos en zee en is ze getrouwd met zo’n lieve, begripvolle man, haar leven stort in. Maar wanneer Jasmijn op het plekje in het bos zit waar Romy’s as is uitgestrooid, heeft ze zo’n bijzondere ontmoeting dat ze met vertrouwen de toekomst tegemoet gaat.
Het is niet gemakkelijk om te begrijpen wat iemand met autisme ervaart. De auteur komt met dit werk een heel eind. Ze schetst duidelijk welke impact het op iemand heeft. Toch blijft het voor mensen die niet hiermee behept zijn moeizaam om altijd te begrijpen hoe ze met iemand die deze aandoening heeft om moeten gaan. Het leidt vaak tot misverstanden en botsingen. En die kunnen verdrietige consequenties opleveren.
De verdienste van dit boek is dat dit onderwerp op een heel toegankelijke manier wordt behandeld. Want schrijven, dát kan Judith Visser. Het moge tot een beter begrip van autisme leiden.
Judith Visser – Zondagsleven. ISBN 978-94-02700841-3, 461 pagina’s, € 21,99. Amsterdam: HarperCollins 2020.