Bizarre kijk op verdwijningszaak kunstcriticus
Slachtoffer doet achteraf eigen verhaal.
Op een stralende februaridag ligt er een nieuw dossier op het bureau van rechercheur Breukmans. Het gaat om de verdwijning van Karel Versluys, een kunstcriticus en docent aan een kunstacademie, van wie sinds twee weken niets meer is vernomen. Het lijkt een zaak als alle andere; Breukmans gaat op onderzoek uit.
Hij spreekt om te beginnen met de buurman, die Versluys omschrijft als een aardige, rustige man. Een beetje dromerig, dat wel. Uit de gesprekken die hij voert met Karels zoon en stiefkinderen wordt Breukmans ook niet veel wijzer. Op een na hebben ze geen goed contact met hun vader en ook zijn ex-vrouwen hebben geen idee waar Versluys zou kunnen zijn.
In zijn zoektocht vindt Breukmans een mapje van Versluys met losse aantekeningen. Maar ook een gecorrigeerd werkstuk van een van zijn studenten intrigeert hem. Het begint met de woorden ‘Lieve Karel’. Hij treft Laura op de academie. Maar de sexy studente lijkt niet zo dol op haar docent te zijn geweest. Ze noemt hem vreemd, maar niet achterlijk. Ik had medelijden met hem. Hij had iets kwetsbaars, waardoor ik hem wilde troosten.
Auteur
Hans Theys (1976) is een Vlaamse filosoof en kunsthistoricus. Hij schreef en regisseerde toneelstukken en maakte films. Ook heeft hij tientallen boeken over het werk van hedendaagse kunstenaars op zijn naam staan. De Genade is zijn eerste roman.
Als niet veel later het busje van Versluys wordt gevonden in het water weet Breukmans nog steeds niet wat er is gebeurd. Wie is toch die wereldvreemde man, vraagt hij zich af. Maar zelf heeft de alleenstaande vijftiger ook zo zijn eigenaardigheden. Hij is verslaafd aan de geur van versgebakken brood; hij heeft er altijd wel een op de hoedenplank van zijn auto liggen. En het allerliefste koopt hij kleding, samen met een vrouw. Dat noemt hij de hoogste vorm van intimiteit.
Verder doet hij aan yoga, heeft hij een voorkeur voor aparte muziek en leest veel zware kost, zoals boeken van Thomas Mann en Philip Roth. Maar ook werken van entomoloog Jean-Henri Fabre over zwarte en rode mieren houden hem bezig. Niet zelden wordt hij geplaagd door bizarre dromen, ook als hij maar even een tukkie doet.
En dan wordt na een paar dagen het lichaam van Versluys gevonden. Niet verdronken, een nekschot is de doodsoorzaak. Als Breukmans voor het 16e eeuwse schilderij ‘Heilig-Drie-eenheid met God de Vader die Zijn Zoon ondersteunt’ van Colijn de Coter staat, valt voor Breukmans het kwartje. De Vader is de Zoon, dacht hij, en de Zoon is De vader.
Wat Breukmans er mee bedoelt, ik heb werkelijk geen idee. Het nodigde des te meer uit om na het eerste deel van het boek snel verder te lezen. Want De Genade wordt gevolgd door De Verlossing, waarin de lezer getuige is van de laatste zeven dagen van het leven van Karel Versluys. En zijn verhaal werpt een heel ander licht op alle gebeurtenissen. Zijn exen, zijn (stief)kinderen, de aantrekkelijke studente, ze passeren weer allemaal de revue in dit bijzondere boek.
Theys heeft een prachtige pen, sommige passages zijn ontroerend mooi. En hij heeft de droge Breukmans en de aandoenlijke Versluys zo goed neergezet dat je beide mannen, hoe verschillend ze ook zijn, meteen in je hart wilt sluiten.
Het verhaal daarentegen? Ik begreep niets van de ontknoping. En gelukkig ben ik niet de enige, zo blijkt bij navraag. Dat wordt onherroepelijk herlezen, want het boek blijft zeker hangen!
Hans Theys – De Genade. ISBN 978-90-488-6022-7, 221 pagina’s, € 22,99. Amsterdam: Lebowski Publishers 2021.