Familietragedie met vertraging
Als Simon de omstandigheden rond zijn vaders dood poogt te begrijpen komt hij zichzelf tegen.
In de van zijn grootvader overgenomen kapperszaak draait de introverte Simon regelmatig het beschikbaarheidsbord op ‘gesloten’. Communiceren kost hem veel energie. In de buitenwereld heeft hij contact met een van zijn vaste klanten, ‘de schrijver’, die Simons speurtocht naar de ware toedracht van zijn vaders dood als thema voor zijn nieuwe boek gebruikt.
Auteur
Gerbrand Bakker (Wieringerwaard, 1962) is auteur, columnist en hovenier. Zijn debuutroman Boven is het stil (2006), bekroond met onder meer de toonaangevende International impac Dublin Literary Award, is voor toneel bewerkt en verfilmd en werd in meer dan dertig landen verkocht. Ook zijn romans Perenbomen bloeien wit (2007) en Juni (2009) zijn op het toneel gebracht. In de reeks Privé-domein publiceerde hij zijn dagboeken Jasper en zijn knecht en Knecht, alleen. Zijn andere non-fictiewerken zijn Rotgrond bestaat niet en De 3 bestaat niet. Zijn roman De omweg (2010) stond op de shortlist voor de Libris Literatuurprijs, werd bekroond met de Independent Foreign Fiction Prize, een voorloper van de International Booker Prize, en wordt nu verfilmd. Al zijn romans zijn wereldwijd vertaald.
Simon is kapper, homoseksueel, zwemmer en een stille. Geschreven in de derde persoon wordt de lezer uitgenodigd om vanuit Simons referentiekader zijn leven en liefdes te ervaren. De relatie met zijn moeder Anja, een sociale, alleenstaande vrouw, is speels en ontroerend.
Als Anja’s vriendin, waarmee ze iedere week in het zwembad een groep gehandicapte jongeren begeleidt, met een nieuwe vlam naar Spanje emigreert, roept ze Simons assistentie in. Hij droomt van de mooie jongen Igor, die ogenschijnlijk niets mankeert.
Aan de buitenkant zie je niets aan hem, je zou hem in de Kalverstraat kunnen tegenkomen en dan vluchtig denken: goh, wat een mooie jongen. Zijn zwembroek is lichtblauw, zijn haar is zwart, zijn huid is licht getint.
De zwembadscenes zijn erg vermakelijk.
Fragiel, kwetsbaar, gevoelig, ingetogen, open, maar niet vulgair, las, ervoer ik Simons worsteling met de grenzen van het betamelijke, zijn bijna kinderlijke pogingen om zichtbaar te zijn voor degenen die er toedoen en zijn verlate rouwproces.
De uitermate gedetailleerde beschrijving van de aanloop naar, het verloop en de gevolgen van het vliegtuigdrama in Tenerife (1977) wekte in eerste instantie bevreemding (rukte me uit Simons belevingswereld), maar is deels cruciaal voor het verhaal en zeer interessant voor feitenliefhebbers.
Ze verloor kort het bewustzijn en toen ze bijkwam, dacht ze: een bom. Ergens boven zich zag ze een streep licht. Ze klom omhoog en kwam uit op het bovendek, waar – zo zei ze later – het dak ‘als het deksel van een sardineblikje was weggerukt’.
Met regelmaat schakelt Gerbrand Bakker naar een ander perspectief dat verdere verheldering voor de lezer brengt. Zo krijgen we tegen het einde van het verhaal een invalshoek die het verhaal voor mij in een surrealistisch licht zet. Het einde is heel verrassend!
Het boek is bijzonder en intelligent opgebouwd. Een ontroerend, kwetsbaar verhaal dat gepaard met een traan, een glimlach en kippenvel tot nadenken stemt.
Gerbrand Bakker – De kapperszoon ISBN 978-94-6452-001-9, 303 pagina’s, € 24,99. Amsterdam: Uitgeverij Cossee 2022.