Jonge musicus zoekt naar zijn naam
Muziek als troost en bevrijding.
Als de zevenjarige Lodewijk uit zijn jas is gegroeid gaat hij met zijn vader een nieuwe kopen. Trots als een pauw komt hij thuis in een jas met fluwelen kraagje. ‘Och, wat zou hem dat mooi hebben gestaan!’ is de reactie van zijn moeder. Hem. Niet Lodewijk. Of toch wel. Want ‘hém’ is broertje Lodewijk, verdronken voor Lodewijk werd geboren. Een nieuw kind zou troost brengen, zei de arts. En zo werd het vervangkind geboren. Lodewijk de Tweede. In niets had hij iets van zichzelf. Zijn nog altijd treurende moeder vergeleek het tweede kind nog dagelijks met haar eerste. Het legde een loodzware druk op zijn bestaan.
Een schrijnend voorbeeld. En een pijnlijk duidelijke schets van het leven van de vervanger. Lodewijk heeft godzijdank een groot talent voor muziek. In het jaar 1900 wordt hij aangenomen op het conservatorium van Parijs en vertrekt hij naar de stad vol leven. Eindelijk! Hier kan hij zichzelf zijn, hier vervangt hij niemand. Sterker nog, hij krijgt op het conservatorium en bij zijn vrienden al gauw andere namen: Ludovic, Ludwig, Aljoscha. Zij hebben niets met Lodewijk te maken, zij geven hem de identiteit waarnaar hij al jaren op zoek is. Lodewijk schrijft brieven naar zijn broer, waarin hij uitgebreid vertelt wat hij allemaal meemaakt. Hij componeert, discussieert met vrienden, hij is eindelijk echt zichzelf. Hij heeft vanuit Haarlem, zijn eerste woonplaats, een foto toegestuurd gekregen van het dode jongetje, post mortem op een speelgoedpaardje gezet, het gezichtje strakgetrokken in de dood. Lodewijk had de foto expres niet meegenomen, de dode ogen van het jongetje achtervolgden hem overal. Nu, in Parijs, is de foto weer terug. Lodewijk zet hem uit beeld. Weg met dat kind dat zijn jeugd heeft beheerst, nu is hij zelf aan de beurt.
Auteur
Erik Harteveld (1955) studeerde Russisch en was korte tijd inlichtingenofficier bij het leger. Hij schreef meer dan duizend sketches voor RTV Drenthe. Harteveld is ook acteur en bluesmuzikant met een eigen band. In 2013 publiceerde hij samen met de onlangs overleden A.L. Snijders Koude Oorlog aan de IJssel, een roman in brieven,door Van Dis als meesterwerk bestempeld.
Ook dit boekje is opgebouwd uit brieven, veertig in totaal, van Lodewijk aan zijn broer Alfons.
Dit boek zingt van muziek, geurt naar het Franse platteland vol vogelgeluiden. De lezer is aanwezig op de vriendenavonden vol rumoer en vrolijkheid, ondergaat de muziek van de composities die Lodewijk schrijft. Zijn Duitse vriend Karl zal een werk van hem uitvoeren op een avond van het conservatorium. Het wordt een klinkend succes waarvan de kranten vol staan en tegelijkertijd een hartverscheurend drama.
Dit is een boek om ademloos te lezen, soms letterlijk ademloos door de manier waarop Harteveld beschrijft hoe muziek wordt gespeeld want als lezer adem je mee met de cellist die Lodewijks stuk vertolkt.
Een wondermooi boekje. Voor echte fijnproevers van literatuur.
Erik Harteveld – Het verloren kind. Novelle in brieven. ISBN 078-94-9318-304-9. 124 pagina’s. 19,50. Enschede: AFdH 2022.