Transatlantische familiekroniek
Het einde van de slavernij.
In 2020 schreef Annejet van der Zijl het boekenweekgeschenk Leon & Juliette. De schrijfster vond dat het verhaal nog niet af was. Bovendien beschikte ze over veel materiaal over de families Herckenrath en De Fremery. Leon & Juliette is het eerste hoofdstuk van Fortuna’s kinderen. Er kwamen nog twee hoofdstukken bij. Twee generaties van beide families worden beschreven. De familiekroniek beslaat de gehele 19de eeuw en de 20ste eeuw tot 1923. Het gaat om non-fictie. Behalve over personen gaat het boek vooral over de geschiedenis van Noord-Amerika en zijdelings over het Nederlandse Westland.
Auteur
Annejet van der Zijl (1962) studeerde massacommunicatie in Amsterdam en International Journalism in Londen. Ze werd redactrice bij HP/De Tijd. In 1998 debuteerde ze als schrijfster met het boek Jagtlust, een roman over de gelijknamige Blaricumse buitenplaats. Haar volgende boek was Anna een biografie over Annie M.G. Schmidt. Sonny Boy werd een megaseller. Verder verschenen vooral biografieën, bijvoorbeeld over Prins Bernard. Ze wordt ook wel de koningin van de biografie genoemd, of de ongekroonde koningin van de literaire non-fictie.
Leon van Herkenrath vertrok in 1818 naar Amerika. Hij vestigde zich in Charleston, een havenstad aan de Zuidoostkust. In die tijd en in dit gebied was er nog volop sprake van slavernij. De schrijfster besteedt daar veel aandacht aan. Leon werd als ernstig zieke verzorgd door de 11-jarige slavin Juliette. Toen hij was genezen kocht hij haar vrij en later ging hij op een geheime plaats met haar samenwonen. Hun De kinderen werden per schip naar Nederland gesmokkeld. Later ging ook Juliette. Daar trouwde Leon met haar. Zelf vertoefde hij het meest in Amerika. Ze kregen samen maar liefs vijftien kinderen. Het is mooi om te zien dat Juliette in Nederland volkomen werd geaccepteerd. De familie Herkenrath was een rijke, invloedrijke familie die op het landgoed Geerbron in Monster woonde. Leon werd zelfs burgemeester van Monster, hoewel hij vaak in Amerika was.
In de tweede verhaallijn staat James (Ko) de Fremery centraal. Hij is verloofd met de oudste dochter van Leon en Juliette, Virginie. In het spoor van zijn schoonvader gaat ook hij als gelukszoeker naar Amerika. Hij vestigt zich in San Francisco en is zeer succesrijk als zakenman. Voor zijn gekleurde verloofde is het nog lange tijd niet veilig. Veel later gaat ook Virginie naar Amerika en treden ze eindelijk in het huwelijk. Het gaat James zo goed dat hij in Oakland grond aankoopt en daar het landgoed Grove vestigt.
Dit tweede deel bevat veel heftige gebeurtenissen. De goldrush maakte velen rijk maar er was ook veel misdaad. De immigranten verdreven de indianen en ook de strijd tegen hen wordt beschreven. De aanleg van spoorwegen heeft eveneens grote betekenis. De schrijfster heeft het over de ‘gouden spijker’. Indrukwekkend zijn de rampen bij San Francisco beschreven: een grote brand en een aardbeving. De familie blijft ongedeerd.
Na de succesverhalen van Leon en James gaat derde, vrij saaie deel over de mislukkingen van de nazaten. Zeer vele personages komen langs.
De grootste kwaliteit van deze familiekroniek zijn de historische gebeurtenissen. Dit zijn uiterst boeiende gedeelten. Als er personen aan de orde komen is dat altijd vrij oppervlakkig en vluchtig. Van karakterbeschrijving is bijna geen sprake. De voormalige slavin Juliette die toch enorme veranderingen meemaakt, blijft als persoon geheel onduidelijk. Dat geldt in dezelfde mate voor Virginie. Van emoties is geen sprake, zelfs bij een sterfgeval.
Een interessante geschiedenis van Amerika.
Annejet van der Zijl – Fortuna’s kinderen. ISBN 978-90-488-6241-2, 287 pagina’s, € 24,99. Amsterdam: Hollands Diep 2021.