Nog éénmaal Ben van Arkel
De bende van Brains is terug.
Liefhebbers van de thrillers van Jacob Vis zullen in dit boek veel bekenden terug zien. Helaas is van de stoere Ben van Arkel weinig over, hij is dementerend. Hoofdpersoon is Lynn Vos, Bens tweede echtgenote. Haar huwelijk met Ben vormt het centrale verhaal.
Het verzorgen van Ben is een zware taak. Er zijn momenten dat Ben zijn eigen vrouw niet herkent. Zijn helderste momenten heeft hij als zijn politie-collega’s op bezoek komen en hem om raad vragen. Ben is dringend nodig want alle leden van de bende van Brains zijn weer vrij. Voor Lynn die vroeger door de gehele bende werd verkracht komt door de terugkeer van de vroegere jeugdbende deze traumatische ervaring weer helemaal terug. Jan Peter Molenaar, de vroegere Brains, is samen met Clara Maat actief in een makelaarsbureau. De grote vraag is of Molenaar zijn streken kwijt is. Waar is hij mee bezig?
Auteur
Job Vis (pseudoniem, 1940) is een Nederlandse romanschrijver. Hij werkte tot 2001 als bosbouwer bij Staatsbosbeheer. Sinds 1987 is hij schrijver. Zijn eerste roman Prins Desi behandelde de strijd in Suriname tussen Bouterse en Brunswijk. Hij schreef ook een drietal romans over Nederlands-Indië/Indonesië. Het bekendst werd hij door dertien politieromans met commissaris Ben van Arkel in de hoofdrol. De Zwarte Duivel won de Diamanten Kogel, de Vlaamse prijs voor de beste misdaadroman van het jaar.
De aanleiding om dit boek te schrijven vinden we in de laatste zinnen. Lynn Vos zegt: Om helderheid te scheppen in mijn gemoed dat balanceert tussen liefde, plichtsbesef en verlangen naar vrijheid schrijf ik een autobiografie van een gefnuikt huwelijk. Opvallend is een gedicht van Gerard Reve waar het boek mee begint: Zuster Immaculata, een loflied op de verzorging. Dit maakt wel duidelijk dat de schrijver uitgebreid wil schrijven over dementie. En of dit nog niet genoeg is, is er ook het verhaal over de boer Kees Blonk. Hij heeft een hersentumor. Ook dat krijgt veel aandacht zodat de roman zich vaak afspeelt in het ziekenhuis, dus ruim plaats voor psychiaters en neurologen.
Er is wel een grote verschil in echtgenotes. Lynn Vos verzorgt haar man met volle liefde en inzet. Tineke Blonk geeft voorrang aan haar bridgecarrière. Clara Maat vangt dat op. De keuze voor deze ziektegeschiedenissen is een gewaagde. Het is daardoor geen echte thriller geworden die van a tot z spannend is. Het is wel een indrukwekkende roman met af en toe keiharde acties die veel lijken opleveren.
De roman grijpt veelvuldig terug op gebeurtenissen uit het verleden, met name uit het boek Brains. In de zogenaamde autobiografie van Lynn Vos worden haar gruwelijke ervaringen uitvoerig verteld. Eerst haar huwelijk met Ben en haar zeer succesvolle carrière als filmster, maar ook haar ervaringen met Brains. Deze keiharde en beruchte jeugdbende terroriseerde de stad IJsselmonde. Lynns broer Robin was ook lid van de bende. Er doen zich zeer wrede gebeurtenissen voor: politiemannen die heel sadistisch mishandeld worden, een afschuwelijke groepsverkrachting en een spectaculaire wraakneming. Vier bendeleden worden aan de molenwieken gebonden en dan wordt de molen in gang gezet. Omdat alles uitvoerig herhaald wordt in dit boek is het verhaal met de vele personages te begrijpen en hoef je de vorige Van Arkelromans niet te hebben gelezen.
Voor de echte liefhebbers van Ben Arkel kan zijn dementie teleurstellend zijn. Met hem had Jacob Vis een unieke hoofdpersoon geschapen; Een echte strijder voor rechtvaardigheid, intelligent en een onverslaanbare judoheld. Daarnaast was hij ook nog een ideale minnaar. Waarschijnlijk wilde de schrijver zo definitief de carrière van Van Arkel afsluiten.
De molenaarsdochter is zeker een geslaagde, ontroerende en spannende roman. De activiteiten van Brains en zijn vriendin vormen er een heel interessant onderdeel van. Heel knap bedacht.
Jacob Vis – De Molenaarsdochter. ISBN 978-90-8660-456-2, 296 pagina’s, € 19,95. Arnhem: Uitgeverij Ellessy 2022.